Για ν’ αναλύσουμε την Ελλάδα, όπως και οποιαδήποτε άλλη χώρα, είναι αναγκαίο ν’ αναλύσουμε τον κόσμο. Γιατί ό,τι συμβαίνει σε μια χώρα -οποιαδήποτε κι αν είναι η σημασία της, οποιεσδήποτε κι αν είναι οι συνέπειες· είναι το αντικειμενικό και τοπικό αποτέλεσμα του παγκόσμιου προτσές.
Στην Ελλάδα η ύπαρξη εθνικιστών στρατιωτικών, όπως επίσης και μικροαστικών τάσεων που προέρχονται από τα αστικά κόμματα, όπως αυτά του Μαύρου, που έλκονται από μερικά μέτρα μη καπιταλιστικά, της αριστεράς, οφείλεται στην επιρροή του παγκόσμιου προτσές της επανάστασης. Με ιδιαίτερο τρόπο λόγω της παρουσίας των Εργατικών Κρατών που περιβάλλουν την Ελλάδα. Αυτό προσανατολίζει την ελληνική αστική τάξη στο να κάνει συμφωνίες με τα Εργατικά Κράτη, για να εμποδίσει την άμεση επιρροή τους πάνω στις μάζες. Τις κάνει από οικονομική και πολιτική ανάγκη, για να συγκρατήσει την κοινωνική επιρροή.
Η ανάπτυξη της επανάστασης στον κόσμο, επιτρέπει να πάρουμε υπόψη ότι είναι δυνατό να προχωρήσουμε περισσότερο απ’ αυτό που περιέχουν αυτές οι οικονομικές συμφωνίες, ν’ ανοίξουμε μια πιο πλατιά συζήτηση στη χώρα. Και να δείξουμε στις ηγεσίες της αριστεράς στην Ελλάδα, ότι μπορούμε να πάμε πιο μακριά και να μη συγκρατηθούμε εξαιτίας του μικρού βάρους του προλεταριάτου στη χώρα. Το παγκόσμιο προτσές προς το σοσιαλισμό, αντισταθμίζει αυτό τον περιορισμό. Προσανατολίζει τη δυνατότητα του οικονομικού σχεδιασμού και προγραμματισμού, για να κάνουμε τη χώρα να προοδεύσει. Η οικονομική συμφωνία που η καπιταλιστική Ελλάδα οφείλει να κάνει με τα Εργατικά Κράτη, δείχνει το πώς επηρεάζει το παγκόσμιο προλεταριάτο στη χώρα, με μορφή κατηγορηματική.
Αυτό που είναι σημαντικό είναι η επιρροή των Εργατικών Κρατών στο πολιτικό πεδίο, λόγω της διάρθρωσης τους, που αποδείχνεται ικανή να λύσει τα προβλήματα της οικονομίας και της κοινωνίας. Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να το κάνει. Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που πρέπει να συζητηθούν στην Ελλάδα και στη συνέχεια πρέπει να συζητηθούν και ν’ αναλυθούν αντικειμενικά τα γεγονότα στη χώρα. Αλλά είναι ξεκινώντας από τη γενική θεώρηση του κόσμου.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ηγεσία και δεν υπάρχει πρόγραμμα, δεν υπάρχει η εμπειρία και η αποφασιστική ηγεσία. Προπάντων λείπει το πρόγραμμα που πρέπει να έχει μια ηγεσία. Πρέπει να κάνουμε ένα πρόγραμμα για την Ελλάδα, που να μην εξαρτάται μόνο από τις συμφωνίες με τα Εργατικά Κράτη, ή από την κατάκτηση μόνο δημοκρατικών σχέσεων μέσα στο στρατό. Αυτό είναι σημαντικό, αλλά πρέπει να καθοριστούν με ακρίβεια τα οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά μέτρα, για να ξεπεραστεί η οικονομική και κοινωνική καθυστέρηση της χώρας. Πρέπει να ενώσουμε το πρόγραμμα των κοινωνικών μετασχηματισμών, με την έκκληση για το Ενιαίο Μέτωπο με όλες τις δυνάμεις που θέλουν να προχωρήσουμε, ακόμα κι εκείνες που προέρχονται από το στρατόπεδο του καπιταλισμού.
Πρέπει να προτείνουμε αυτό μαζί με τη μέγιστη ανάπτυξη της δημοκρατίας και της ανεξάρτητης λειτουργίας των ταξικών συνδικάτων και κομμάτων. Να είμαστε τολμηροί στο να προτείνουμε συμφωνίες με αστικούς τομείς, μαζί με το να είμαστε τολμηροί στο να κάνουμε να συμμετέχει και ν’ αποφασίζει το εργατικό κίνημα. Αυτά είναι τα βασικά προβλήματα που πρέπει να συζητήσουμε.
Ο μεγάλος αριθμός τροτσκιστικών ομάδων που λειτουργούν στην Ελλάδα χρεοκόπησε, γιατί δεν έχουν πρόγραμμα, πολιτική, ούτε ηγεσία. Έχουν άριστη αγωνιστική θέληση, αλλά χωρίς στόχους ξεκάθαρους και δεμένους με την ανάγκη της προόδου της χώρας. Είναι ενάντια στον καπιταλισμό, αλλά με τρόπο αφηρημένο, πορεύονται με αφαίρεση. Η πολιτική ζωή στην Ελλάδα είναι πολύ εμπειρική, λόγω της αδυναμίας της αστικής τάξης, που δεν έχει τη δύναμη ν’ αντιταχθεί στην εργατική τάξη, στη μικροαστική τάξη, στο στρατό, στους φοιτητές. Είναι αναγκασμένη να συμβιώνει με όλους αυτούς και γι’ αυτό οφείλει να κάνει ελιγμούς. Με τη σειρά του ο παγκόσμιος καπιταλισμός δεν μπορεί να βοηθήσει τον ελληνικό καπιταλισμό. Έχει τα οικονομικά μέσα, αλλά δεν έχει τις συνθήκες, γιατί υπάρχουν τα Εργατικά Κράτη που ασκούν μια μεγάλη έλξη. Υπάρχει επίσης ένας ολόκληρος αστικός τομέας που είναι απαισιόδοξος για το μέλλον του καπιταλισμού.
Δεν σημαίνει ότι καπιταλιστικοί τομείς περνάνε στο προλεταριακό στρατόπεδο. Η απαισιοδοξία δεν τους οδηγεί στο να περάσουν στο εχθρικό στρατόπεδο, αλλά ναι τους οδηγεί στο να πραγματοποιούν συμφωνίες και συμμαχίες που θα αδυνατίσουν την καπιταλιστική διάρθρωση. Κάνουν οικονομικές παραχωρήσεις, αλλά και κοινωνικές και πολιτικές, που οφείλονται στο συσχετισμό των δυνάμεων. Δεν μπορούν να εξαπολύσουν μια αιμοσταγή δικτατορία, αλλά ελπίζουν να κερδίσουν χρόνο και τις συνθήκες για ν’ ανακτήσουν την εξουσία στην κοινωνία. Υποχωρούν για να μην πέσουν, αλλά στο τέλος πέφτουν.
Με βάση όλα αυτά ποιες προοπτικές έχει ο καπιταλισμός και τα κόμματά του στην Ελλάδα; Ποιο βαθμό σχέσεων και συμμαχιών μπορεί να κάνει το εργατικό κίνημα με την αστική τάξη, για να διευρύνει τις δημοκρατικές ελευθερίες, ν’ ανεξαρτητοποιηθεί η χώρα από το NATO και ν’ αυξήσει τις σχέσεις της με τα Εργατικά Κράτη; Τί κάνει το εργατικό κίνημα για να περάσει απ’ αυτά τα μέτρα, που είναι ακόμα στο πεδίο της αστικής τάξης, στο ν’ αναπτύξει το Ενιαίο Μέτωπο των δυνάμεων της Αριστεράς, κομμουνιστών, σοσιαλιστών, συνδικάτων, αγροτών, μ’ ένα γενικευμένο πρόγραμμα κρατικοποιήσεων;
Ο ελληνικός καπιταλισμός είναι ένας καπιταλισμός που ζητιανεύει, που δεν έχει κανένα μέλλον. Αποσπάει ένα ξεροκόμματο από δω κι από κει. Αυτή η αδυναμία καθορίζει τις κοινωνικές σχέσεις της χώρας. Δεν υπάρχουν βιομηχανίες, δεν υπάρχουν κεφάλαια κι εκτός από αυτά του Ωνάση, στην ουσία δεν υπάρχει τίποτε άλλο. Το ίδιο συμβαίνει στην Τουρκία. Αντίθετα στην Ουγγαρία, που είναι ένα μικρό κράτος σαν αυτά, το κράτος έχει σχέδια και στόχους σε εξέλιξη κι αυτό το καθορίζει η διάρθρωση του Εργατικού Κράτους. Η σιγουριά και η εμπιστοσύνη της Ουγγαρίας δεν προέρχονται από τη μια ή την άλλη βιομηχανία, αλλά από το ότι είναι μέρος ενός συστήματος που αντιπροσωπεύει την πρόοδο. Η ανάπτυξη του παγκόσμιου προτσές συγκεντρώνει τις δυνάμεις: Καπιταλισμός- Εργατικά Κράτη.
Στο στρατό αντανακλώνται με πιο οξυμένο τρόπο τα προβλήματα της καπιταλιστικής κοινωνίας, είναι εκείνο το όργανο του εποικοδομήματος του συστήματος, που τελικά δέχεται τους αντίκτυπους της κοινωνικής κρίσης. Όταν οι επιρροές φτάνουν στις ένοπλες δυνάμεις, είναι γιατί από πριν είχαν ξεπεράσει άλλα στάδια, άλλους φραγμούς και είναι πολύ βαθιά η διάθεση τους για αλλαγές, σαν αυτές που διαπερνούν όλη την κοινωνία. Όταν φτάνει να μπει στην ημερήσια διάταξη η ανάγκη να εφαρμοστούν δημοκρατικά μέτρα στους κόλπους του στρατού, είναι γιατί η κοινωνία είναι σκουριασμένη, τραυματισμένη και πιέζει για κοινωνικούς μετασχηματισμούς.
Ο στρατός, όπως και η δικαιοσύνη και η νομοθετική εξουσία, είναι οι πυλώνες πάνω στους οποίους κρατιέται το καπιταλιστικό σύστημα, που στη συνέχεια κινείται μέσα στην αστική δημοκρατία, αλλά με την εγγύηση των όπλων των ενόπλων δυνάμεων. Η οικονομική διάρθρωση είναι η βάση του συστήματος οπωσδήποτε, αλλά αμύνεται μ’ αυτή τη στρατιωτική διάρθρωση. Αλλά όταν ανοίγουν αυτά τα ρήγματα στους πυλώνες του συστήματος, είναι γιατί η οικονομική διάρθρωση αποδείχνεται ανεπαρκής στο ν’ ανταποκριθεί στις ανάγκες των μαζών. Όταν υπάρχει τέτοια συζήτηση στους κόλπους του στρατού, είναι γιατί το προτσές είναι πολύ βαθύ.Αυτές οι παραχωρήσεις στο στρατό που κάνει ο Καραμανλής είναι πραγματικές, ή τις κάνει για να πετύχει περισσότερη εκλογική υποστήριξη; Αυτό σίγουρα είναι παρόν στα μέτρα αυτά, αλλά πρέπει να πάρουμε υπόψη ότι πρόκειται για μια παραχώρηση πολύ βαθιά. Το κάνουν για να συγκρατήσουν, έτσι ώστε να μην τους αναποδογυρίσουν τα πάντα.
Είναι γι’ αυτό που πρέπει να επέμβουμε και να γράψουμε πολύ, όχι μόνο για προβλήματα περιορισμένα, όπως για τις φοιτητικές απεργίες κι αγώνες, αλλά για να διαμορφώσουμε ένα πρόγραμμα μέσα από αναλύσεις απλές και πειστικές. Αυτό είναι το καθήκον που πρέπει να κάνει το Κόμμα μας και που πρέπει να ζουν όλοι οι σύντροφοι. Υπάρχουν πολύ μεγάλες προοπτικές για την πάλη για τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς στην Ελλάδα.
Η ταξική πάλη είναι ο δρόμος για την ανάπτυξη του Κόμματος, αλλά το όχημα με το οποίο διαβαίνει αυτό το δρόμο είναι το πρόγραμμα, η πολιτική και η λειτουργία του Κόμματος. Χωρίς τη λειτουργία του Κόμματος περιορίζεται η ικανότητά του, μπλοκάρεται η δυνατότητα να επιχειρηματολογεί, να) μαθαίνει και να επεκτείνει την επιχειρηματολογία.
Η κοινωνική βάση στην Ελλάδα είναι ; επίσης μέρος του στρατού, οι φοιτητές, οι καθηγητές, που είναι σύμφωνοι με τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς. Και τα κομμουνιστικά Κόμματα είναι ταρακουνημένα απ’ αυτή την πρόοδο κι είναι υποχρεωμένα ν’ ανταποκριθούν στις ανάγκες που επιβάλλει αυτή, έστω κι αν δεν διαθέτει ούτε πρόγραμμα, ούτε Κόμμα που να λειτουργεί. Πρέπει να το κάνει το δικό μας Τμήμα. Γι’ αυτό έχει ανάγκη να λειτουργεί σαν Κόμμα, να συζητάει πολύ, τη θεωρία επίσης.
Η θεωρία είναι θεμελιώδης για να ξεπερνιέται η ακαμψία των αναλύσεων που κάνετε. Αναλύετε μια όψη, μετά μια άλλη, πράγμα που είναι καλό, αλλά πρέπει να βλέπετε την αμοιβαία εμβέλεια, σύνδεση κι επιρροή που έχουν. Γιατί πρόκειται για διάφορες όψεις ενός και του αυτού προτσές, που είναι η κρίση του καπιταλισμού. Η θεωρητική ικανότητα δίνει , τη σιγουριά για να επέμβουμε, για να δημιουργήσουμε, για να επηρεάσουν με στη μικροαστική τάξη, στους εργάτες, στα ταξικά κόμματα, ξεκινώντας από τη συνολική ανάλυση αυτού του προτσές.
Η αναγκαία συνθήκη είναι η κανονική λειτουργία του Κόμματος: μια ηγεσία που συνεδριάζει περιοδικά, για να συζητήσει την κατάσταση του κόσμου, την κρίση ανόδου των Κομμουνιστικών Κομμάτων, την κρίση του καπιταλισμού, τη σχέση με τα Βαλκάνια και την επέμβαση στο συνδικαλιστικό και πολιτικό κίνημα, εργατικό και φοιτητικό. Η πρόοδος του Ελληνικού Τμήματος είναι πολύ μεγάλη, γι’ αυτό μπορεί και πρέπει να επέμβει σαν καθοριστικό μέρος της οργάνωσης του προγράμματος, της πολιτικής, των στόχων και της καθοδήγησης των κοινωνικών μετασχηματισμών στη χώρα. Η Ελλάδα περιβάλλεται από τα Βαλκάνια, που έχουν μεγαλύτερη σημασία από την Τουρκία, γιατί πρόκειται για Εργατικά Κράτη. Αυτό κάνει ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να προχωρήσει σε αντικαπιταλιστικούς κοινωνικούς μετασχηματισμούς, έστω και χωρίς ακόμα να παρθεί η εξουσία. Μπορεί να φτάσει στο ν’ αναπτύξει σημαντικούς μετασχηματισμούς, κρατικοποιήσεις, καθιέρωση δημοκρατικών δικαιωμάτων (επίσης στις ένοπλες δυνάμεις), όλα με περιεχόμενο αντικαπιταλιστικό. Αυτό βέβαια δεν αναιρεί το γεγονός ότι πρέπει να παρθεί η εξουσία, να καταστραφεί το καπιταλιστικό κράτος και να οικοδομηθεί ένα νέο, ένα νέο κράτος που θα είναι ένα όργανο κι όχι ένας μηχανισμός. Πρέπει να συζητήσουμε όλο αυτό, σαν μέρος μιας ανάπτυξης των ιδεών που δίνει το Κόμμα.
Το Κόμμα μας πρέπει να καθορίσει πρόγραμμα και στόχους, πού και πώς θ’ αυξηθεί. Δίνοντας αναλύσεις διαρκώς. Τελικά δεν είναι το να κερδίσουμε μια ηγεσία, αλλά ν’ ανυψώσουμε την ικανότητα επιχειρηματολογίας και δράσης του εργατικού και φοιτητικού κινήματος. Αυτή είναι η μορφή του να κερδίσουμε ηγεσίες.
Πρέπει να καλυτερεύσουμε την ικανότητα για πολιτική ευελιξία. Όχι για ρεφορμιστική ευελιξία, για προσαρμογή, αλλά για συμμαχίες, Ενιαίο Μέτωπο και συμφωνίες για μικρούς και μεγάλους στόχους. Δεν πρέπει ν’ αφεθείτε ν’ απορροφηθείτε και να ενσωματωθείτε. Και ο αγωνιστής για να μη ζει την πολιτική σαν έναν ελιγμό και για να μη χάσει το διαλεκτικό νόημα του προτσές, πρέπει να εντατικοποιηθεί η πολιτική ζωή του Κόμματος. Ο ελιγμός πρέπει να είναι καθαρός και διαυγής, αναζητώντας μ’ αυτόν να παροτρύνει τις ηγεσίες και τις βάσεις των κινημάτων, με τρόπο ώστε αυτά τα τελευταία να μπορούν να επηρεάζουν ή να ξεπερνούν τις ηγεσίες που δεν είναι διατεθειμένες να προχωρήσουν. Το Κόμμα πρέπει να έχει καθαρό τον ελιγμό, που δεν πρέπει να είναι κανένα μυστικό, ούτε ο στόχος της πολιτικής, αλλά ένα μέσο παροδικό, για ν’ αναγκάσει το προτσές να προχωρήσει. Στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Αλγερία, πρέπει να προχωρήσουμε σ’ αυτό το Ενιαίο Μέτωπο.
Δεν φιλονικούμε με τους κομμουνιστές, αλλά αναζητούμε να τους επηρεάσουμε, τους λέμε να προχωρήσουν και τους στηρίζουμε με όρους. Να πάρουν την εξουσία δεν σημαίνει να έχουν τα όπλα για να το κάνουν, αλλά να μετασχηματίσουν την κοινωνία κι αυτό γίνεται με διάφορες μορφές. Οι κομμουνιστές πιστεύουν ότι μπορεί να μετασχηματιστεί η κοινωνία μέσα από μια πρόοδο βαθμιαία. Σήμερα ίσως είναι δυνατό να γίνει, γιατί με κάθε τρόπο υπάρχουν μια εικοσάδα Εργατικά Κράτη, που αυτά όμως την αλλαγή την έκαναν με ριζικό τρόπο. Γι’ αυτό τώρα η δυνατότητα να προχωρήσουμε περισσότερο δίνεται λόγω της ύπαρξης ενός παγκόσμιου συσχετισμού των δυνάμεων, που καθορίζεται από τα Εργατικά Κράτη. Αυτά δίνουν τη σιγουριά και την εμπιστοσύνη ότι μπορεί και πρέπει να γίνει αυτό που έκαναν αυτά. Ο συσχετισμός των δυνάμεων παραλύει τον καπιταλισμό, που δεν μπορεί να σταματήσει αυτό το προτσές.
Ο καπιταλισμός έχει μεγάλα προβλήματα εσωτερικής διάρθρωσης. Μ’ όλες τις κοινωνικές συγκρούσεις που αντιμετωπίζουν, ακόμα και μεταξύ τους οι αστικές τάξεις της Ιταλίας και της Γαλλίας, είναι πιο διαιρεμένες από ποτέ, στους κόλπους της ΕΟΚ. Οι Ιταλοί απαιτούν να τους αγοράζουν τα αγροτικά προϊόντα, αυτά που αντίθετα η ΕΟΚ τους επιβάλλουν να τα καταστρέψουν. Τα πληρώνουν πιο ακριβά και καταστρέφουν την παραγωγή τους. Είναι η μεγάλη βιομηχανία, το μεγάλο χρηματιστικό κεφάλαιο που εξουσιάζει την Ευρώπη. Είναι γι’ αυτό που δεν υπάρχει κανένας χώρος για να προοδεύσει μια χώρα μέσα στην ΕΟΚ, ή μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Περιμένουμε όλο αυτό να το δει το κομμουνιστικό κίνημα, ανάμεσα στ’ άλλα γιατί η ένταση των αγώνων και της αντίστασης των μαζών, τους επιβάλλει να σκεφτούν λογικά και ν’ αλλάξουν. Όλο αυτό είναι στην ημερήσια διάταξη στην Ελλάδα.
Το επίπεδο του προοδευτικού κινήματος της ανθρωπότητας δεν το δίνει η Ελλάδα, αλλά τα Εργατικά Κράτη και σε μικρότερη κλίμακα η αγωνιστική θέληση των μαζών, των συνδικάτων και των κομμουνιστικών και σοσιαλιστικών κομμάτων. Σ’ αυτή την κατάσταση πρέπει να δρα το δικό μας Τμήμα και πρέπει να το κάνει μ’ ένα μικρό περιοδικό, ευέλικτο και με ιδέες. Οι εφημερίδες που υπάρχουν στην Ελλάδα είναι μεγάλες, με μεγάλους χαρακτήρες και τα εργατικά κόμματα το αντιγράφουν αυτό από την αστική τάξη. Είναι μια μεγάλη καθυστέρηση. Μαζί με μια πιο ευέλικτη εμφάνιση και σύνθεση, είναι αναγκαία περισσότερα άρθρα για την Ελλάδα. Πρέπει να κάνετε ένα σχέδιο άρθρων, μια σχεδιασμένη επέμβαση του Κόμματος, στηριγμένη από μια σειρά άρθρων. Λιγότερες σελίδες και μια εμφάνιση πιο συχνή και συνεχή...
Στην Ελλάδα μπορούμε να κάνουμε πολύ περισσότερα και να είμαστε ένας βασικός παράγοντας στην πάλη για τη νέα ηγεσία της κοινωνίας. Τόσο για την πρόοδο των αγώνων και των κατακτήσεων, όσο και για τον κοινωνικό μετασχηματισμό της χώρας.
Χ. Ποσάδας, 10/7/1977
Στην Ελλάδα η ύπαρξη εθνικιστών στρατιωτικών, όπως επίσης και μικροαστικών τάσεων που προέρχονται από τα αστικά κόμματα, όπως αυτά του Μαύρου, που έλκονται από μερικά μέτρα μη καπιταλιστικά, της αριστεράς, οφείλεται στην επιρροή του παγκόσμιου προτσές της επανάστασης. Με ιδιαίτερο τρόπο λόγω της παρουσίας των Εργατικών Κρατών που περιβάλλουν την Ελλάδα. Αυτό προσανατολίζει την ελληνική αστική τάξη στο να κάνει συμφωνίες με τα Εργατικά Κράτη, για να εμποδίσει την άμεση επιρροή τους πάνω στις μάζες. Τις κάνει από οικονομική και πολιτική ανάγκη, για να συγκρατήσει την κοινωνική επιρροή.
Η ανάπτυξη της επανάστασης στον κόσμο, επιτρέπει να πάρουμε υπόψη ότι είναι δυνατό να προχωρήσουμε περισσότερο απ’ αυτό που περιέχουν αυτές οι οικονομικές συμφωνίες, ν’ ανοίξουμε μια πιο πλατιά συζήτηση στη χώρα. Και να δείξουμε στις ηγεσίες της αριστεράς στην Ελλάδα, ότι μπορούμε να πάμε πιο μακριά και να μη συγκρατηθούμε εξαιτίας του μικρού βάρους του προλεταριάτου στη χώρα. Το παγκόσμιο προτσές προς το σοσιαλισμό, αντισταθμίζει αυτό τον περιορισμό. Προσανατολίζει τη δυνατότητα του οικονομικού σχεδιασμού και προγραμματισμού, για να κάνουμε τη χώρα να προοδεύσει. Η οικονομική συμφωνία που η καπιταλιστική Ελλάδα οφείλει να κάνει με τα Εργατικά Κράτη, δείχνει το πώς επηρεάζει το παγκόσμιο προλεταριάτο στη χώρα, με μορφή κατηγορηματική.
Αυτό που είναι σημαντικό είναι η επιρροή των Εργατικών Κρατών στο πολιτικό πεδίο, λόγω της διάρθρωσης τους, που αποδείχνεται ικανή να λύσει τα προβλήματα της οικονομίας και της κοινωνίας. Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να το κάνει. Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που πρέπει να συζητηθούν στην Ελλάδα και στη συνέχεια πρέπει να συζητηθούν και ν’ αναλυθούν αντικειμενικά τα γεγονότα στη χώρα. Αλλά είναι ξεκινώντας από τη γενική θεώρηση του κόσμου.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ηγεσία και δεν υπάρχει πρόγραμμα, δεν υπάρχει η εμπειρία και η αποφασιστική ηγεσία. Προπάντων λείπει το πρόγραμμα που πρέπει να έχει μια ηγεσία. Πρέπει να κάνουμε ένα πρόγραμμα για την Ελλάδα, που να μην εξαρτάται μόνο από τις συμφωνίες με τα Εργατικά Κράτη, ή από την κατάκτηση μόνο δημοκρατικών σχέσεων μέσα στο στρατό. Αυτό είναι σημαντικό, αλλά πρέπει να καθοριστούν με ακρίβεια τα οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά μέτρα, για να ξεπεραστεί η οικονομική και κοινωνική καθυστέρηση της χώρας. Πρέπει να ενώσουμε το πρόγραμμα των κοινωνικών μετασχηματισμών, με την έκκληση για το Ενιαίο Μέτωπο με όλες τις δυνάμεις που θέλουν να προχωρήσουμε, ακόμα κι εκείνες που προέρχονται από το στρατόπεδο του καπιταλισμού.
Πρέπει να προτείνουμε αυτό μαζί με τη μέγιστη ανάπτυξη της δημοκρατίας και της ανεξάρτητης λειτουργίας των ταξικών συνδικάτων και κομμάτων. Να είμαστε τολμηροί στο να προτείνουμε συμφωνίες με αστικούς τομείς, μαζί με το να είμαστε τολμηροί στο να κάνουμε να συμμετέχει και ν’ αποφασίζει το εργατικό κίνημα. Αυτά είναι τα βασικά προβλήματα που πρέπει να συζητήσουμε.
Ο μεγάλος αριθμός τροτσκιστικών ομάδων που λειτουργούν στην Ελλάδα χρεοκόπησε, γιατί δεν έχουν πρόγραμμα, πολιτική, ούτε ηγεσία. Έχουν άριστη αγωνιστική θέληση, αλλά χωρίς στόχους ξεκάθαρους και δεμένους με την ανάγκη της προόδου της χώρας. Είναι ενάντια στον καπιταλισμό, αλλά με τρόπο αφηρημένο, πορεύονται με αφαίρεση. Η πολιτική ζωή στην Ελλάδα είναι πολύ εμπειρική, λόγω της αδυναμίας της αστικής τάξης, που δεν έχει τη δύναμη ν’ αντιταχθεί στην εργατική τάξη, στη μικροαστική τάξη, στο στρατό, στους φοιτητές. Είναι αναγκασμένη να συμβιώνει με όλους αυτούς και γι’ αυτό οφείλει να κάνει ελιγμούς. Με τη σειρά του ο παγκόσμιος καπιταλισμός δεν μπορεί να βοηθήσει τον ελληνικό καπιταλισμό. Έχει τα οικονομικά μέσα, αλλά δεν έχει τις συνθήκες, γιατί υπάρχουν τα Εργατικά Κράτη που ασκούν μια μεγάλη έλξη. Υπάρχει επίσης ένας ολόκληρος αστικός τομέας που είναι απαισιόδοξος για το μέλλον του καπιταλισμού.
Δεν σημαίνει ότι καπιταλιστικοί τομείς περνάνε στο προλεταριακό στρατόπεδο. Η απαισιοδοξία δεν τους οδηγεί στο να περάσουν στο εχθρικό στρατόπεδο, αλλά ναι τους οδηγεί στο να πραγματοποιούν συμφωνίες και συμμαχίες που θα αδυνατίσουν την καπιταλιστική διάρθρωση. Κάνουν οικονομικές παραχωρήσεις, αλλά και κοινωνικές και πολιτικές, που οφείλονται στο συσχετισμό των δυνάμεων. Δεν μπορούν να εξαπολύσουν μια αιμοσταγή δικτατορία, αλλά ελπίζουν να κερδίσουν χρόνο και τις συνθήκες για ν’ ανακτήσουν την εξουσία στην κοινωνία. Υποχωρούν για να μην πέσουν, αλλά στο τέλος πέφτουν.
Με βάση όλα αυτά ποιες προοπτικές έχει ο καπιταλισμός και τα κόμματά του στην Ελλάδα; Ποιο βαθμό σχέσεων και συμμαχιών μπορεί να κάνει το εργατικό κίνημα με την αστική τάξη, για να διευρύνει τις δημοκρατικές ελευθερίες, ν’ ανεξαρτητοποιηθεί η χώρα από το NATO και ν’ αυξήσει τις σχέσεις της με τα Εργατικά Κράτη; Τί κάνει το εργατικό κίνημα για να περάσει απ’ αυτά τα μέτρα, που είναι ακόμα στο πεδίο της αστικής τάξης, στο ν’ αναπτύξει το Ενιαίο Μέτωπο των δυνάμεων της Αριστεράς, κομμουνιστών, σοσιαλιστών, συνδικάτων, αγροτών, μ’ ένα γενικευμένο πρόγραμμα κρατικοποιήσεων;
Ο ελληνικός καπιταλισμός είναι ένας καπιταλισμός που ζητιανεύει, που δεν έχει κανένα μέλλον. Αποσπάει ένα ξεροκόμματο από δω κι από κει. Αυτή η αδυναμία καθορίζει τις κοινωνικές σχέσεις της χώρας. Δεν υπάρχουν βιομηχανίες, δεν υπάρχουν κεφάλαια κι εκτός από αυτά του Ωνάση, στην ουσία δεν υπάρχει τίποτε άλλο. Το ίδιο συμβαίνει στην Τουρκία. Αντίθετα στην Ουγγαρία, που είναι ένα μικρό κράτος σαν αυτά, το κράτος έχει σχέδια και στόχους σε εξέλιξη κι αυτό το καθορίζει η διάρθρωση του Εργατικού Κράτους. Η σιγουριά και η εμπιστοσύνη της Ουγγαρίας δεν προέρχονται από τη μια ή την άλλη βιομηχανία, αλλά από το ότι είναι μέρος ενός συστήματος που αντιπροσωπεύει την πρόοδο. Η ανάπτυξη του παγκόσμιου προτσές συγκεντρώνει τις δυνάμεις: Καπιταλισμός- Εργατικά Κράτη.
Στο στρατό αντανακλώνται με πιο οξυμένο τρόπο τα προβλήματα της καπιταλιστικής κοινωνίας, είναι εκείνο το όργανο του εποικοδομήματος του συστήματος, που τελικά δέχεται τους αντίκτυπους της κοινωνικής κρίσης. Όταν οι επιρροές φτάνουν στις ένοπλες δυνάμεις, είναι γιατί από πριν είχαν ξεπεράσει άλλα στάδια, άλλους φραγμούς και είναι πολύ βαθιά η διάθεση τους για αλλαγές, σαν αυτές που διαπερνούν όλη την κοινωνία. Όταν φτάνει να μπει στην ημερήσια διάταξη η ανάγκη να εφαρμοστούν δημοκρατικά μέτρα στους κόλπους του στρατού, είναι γιατί η κοινωνία είναι σκουριασμένη, τραυματισμένη και πιέζει για κοινωνικούς μετασχηματισμούς.
Ο στρατός, όπως και η δικαιοσύνη και η νομοθετική εξουσία, είναι οι πυλώνες πάνω στους οποίους κρατιέται το καπιταλιστικό σύστημα, που στη συνέχεια κινείται μέσα στην αστική δημοκρατία, αλλά με την εγγύηση των όπλων των ενόπλων δυνάμεων. Η οικονομική διάρθρωση είναι η βάση του συστήματος οπωσδήποτε, αλλά αμύνεται μ’ αυτή τη στρατιωτική διάρθρωση. Αλλά όταν ανοίγουν αυτά τα ρήγματα στους πυλώνες του συστήματος, είναι γιατί η οικονομική διάρθρωση αποδείχνεται ανεπαρκής στο ν’ ανταποκριθεί στις ανάγκες των μαζών. Όταν υπάρχει τέτοια συζήτηση στους κόλπους του στρατού, είναι γιατί το προτσές είναι πολύ βαθύ.Αυτές οι παραχωρήσεις στο στρατό που κάνει ο Καραμανλής είναι πραγματικές, ή τις κάνει για να πετύχει περισσότερη εκλογική υποστήριξη; Αυτό σίγουρα είναι παρόν στα μέτρα αυτά, αλλά πρέπει να πάρουμε υπόψη ότι πρόκειται για μια παραχώρηση πολύ βαθιά. Το κάνουν για να συγκρατήσουν, έτσι ώστε να μην τους αναποδογυρίσουν τα πάντα.
Είναι γι’ αυτό που πρέπει να επέμβουμε και να γράψουμε πολύ, όχι μόνο για προβλήματα περιορισμένα, όπως για τις φοιτητικές απεργίες κι αγώνες, αλλά για να διαμορφώσουμε ένα πρόγραμμα μέσα από αναλύσεις απλές και πειστικές. Αυτό είναι το καθήκον που πρέπει να κάνει το Κόμμα μας και που πρέπει να ζουν όλοι οι σύντροφοι. Υπάρχουν πολύ μεγάλες προοπτικές για την πάλη για τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς στην Ελλάδα.
Η ταξική πάλη είναι ο δρόμος για την ανάπτυξη του Κόμματος, αλλά το όχημα με το οποίο διαβαίνει αυτό το δρόμο είναι το πρόγραμμα, η πολιτική και η λειτουργία του Κόμματος. Χωρίς τη λειτουργία του Κόμματος περιορίζεται η ικανότητά του, μπλοκάρεται η δυνατότητα να επιχειρηματολογεί, να) μαθαίνει και να επεκτείνει την επιχειρηματολογία.
Η κοινωνική βάση στην Ελλάδα είναι ; επίσης μέρος του στρατού, οι φοιτητές, οι καθηγητές, που είναι σύμφωνοι με τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς. Και τα κομμουνιστικά Κόμματα είναι ταρακουνημένα απ’ αυτή την πρόοδο κι είναι υποχρεωμένα ν’ ανταποκριθούν στις ανάγκες που επιβάλλει αυτή, έστω κι αν δεν διαθέτει ούτε πρόγραμμα, ούτε Κόμμα που να λειτουργεί. Πρέπει να το κάνει το δικό μας Τμήμα. Γι’ αυτό έχει ανάγκη να λειτουργεί σαν Κόμμα, να συζητάει πολύ, τη θεωρία επίσης.
Η θεωρία είναι θεμελιώδης για να ξεπερνιέται η ακαμψία των αναλύσεων που κάνετε. Αναλύετε μια όψη, μετά μια άλλη, πράγμα που είναι καλό, αλλά πρέπει να βλέπετε την αμοιβαία εμβέλεια, σύνδεση κι επιρροή που έχουν. Γιατί πρόκειται για διάφορες όψεις ενός και του αυτού προτσές, που είναι η κρίση του καπιταλισμού. Η θεωρητική ικανότητα δίνει , τη σιγουριά για να επέμβουμε, για να δημιουργήσουμε, για να επηρεάσουν με στη μικροαστική τάξη, στους εργάτες, στα ταξικά κόμματα, ξεκινώντας από τη συνολική ανάλυση αυτού του προτσές.
Η αναγκαία συνθήκη είναι η κανονική λειτουργία του Κόμματος: μια ηγεσία που συνεδριάζει περιοδικά, για να συζητήσει την κατάσταση του κόσμου, την κρίση ανόδου των Κομμουνιστικών Κομμάτων, την κρίση του καπιταλισμού, τη σχέση με τα Βαλκάνια και την επέμβαση στο συνδικαλιστικό και πολιτικό κίνημα, εργατικό και φοιτητικό. Η πρόοδος του Ελληνικού Τμήματος είναι πολύ μεγάλη, γι’ αυτό μπορεί και πρέπει να επέμβει σαν καθοριστικό μέρος της οργάνωσης του προγράμματος, της πολιτικής, των στόχων και της καθοδήγησης των κοινωνικών μετασχηματισμών στη χώρα. Η Ελλάδα περιβάλλεται από τα Βαλκάνια, που έχουν μεγαλύτερη σημασία από την Τουρκία, γιατί πρόκειται για Εργατικά Κράτη. Αυτό κάνει ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να προχωρήσει σε αντικαπιταλιστικούς κοινωνικούς μετασχηματισμούς, έστω και χωρίς ακόμα να παρθεί η εξουσία. Μπορεί να φτάσει στο ν’ αναπτύξει σημαντικούς μετασχηματισμούς, κρατικοποιήσεις, καθιέρωση δημοκρατικών δικαιωμάτων (επίσης στις ένοπλες δυνάμεις), όλα με περιεχόμενο αντικαπιταλιστικό. Αυτό βέβαια δεν αναιρεί το γεγονός ότι πρέπει να παρθεί η εξουσία, να καταστραφεί το καπιταλιστικό κράτος και να οικοδομηθεί ένα νέο, ένα νέο κράτος που θα είναι ένα όργανο κι όχι ένας μηχανισμός. Πρέπει να συζητήσουμε όλο αυτό, σαν μέρος μιας ανάπτυξης των ιδεών που δίνει το Κόμμα.
Το Κόμμα μας πρέπει να καθορίσει πρόγραμμα και στόχους, πού και πώς θ’ αυξηθεί. Δίνοντας αναλύσεις διαρκώς. Τελικά δεν είναι το να κερδίσουμε μια ηγεσία, αλλά ν’ ανυψώσουμε την ικανότητα επιχειρηματολογίας και δράσης του εργατικού και φοιτητικού κινήματος. Αυτή είναι η μορφή του να κερδίσουμε ηγεσίες.
Πρέπει να καλυτερεύσουμε την ικανότητα για πολιτική ευελιξία. Όχι για ρεφορμιστική ευελιξία, για προσαρμογή, αλλά για συμμαχίες, Ενιαίο Μέτωπο και συμφωνίες για μικρούς και μεγάλους στόχους. Δεν πρέπει ν’ αφεθείτε ν’ απορροφηθείτε και να ενσωματωθείτε. Και ο αγωνιστής για να μη ζει την πολιτική σαν έναν ελιγμό και για να μη χάσει το διαλεκτικό νόημα του προτσές, πρέπει να εντατικοποιηθεί η πολιτική ζωή του Κόμματος. Ο ελιγμός πρέπει να είναι καθαρός και διαυγής, αναζητώντας μ’ αυτόν να παροτρύνει τις ηγεσίες και τις βάσεις των κινημάτων, με τρόπο ώστε αυτά τα τελευταία να μπορούν να επηρεάζουν ή να ξεπερνούν τις ηγεσίες που δεν είναι διατεθειμένες να προχωρήσουν. Το Κόμμα πρέπει να έχει καθαρό τον ελιγμό, που δεν πρέπει να είναι κανένα μυστικό, ούτε ο στόχος της πολιτικής, αλλά ένα μέσο παροδικό, για ν’ αναγκάσει το προτσές να προχωρήσει. Στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Αλγερία, πρέπει να προχωρήσουμε σ’ αυτό το Ενιαίο Μέτωπο.
Δεν φιλονικούμε με τους κομμουνιστές, αλλά αναζητούμε να τους επηρεάσουμε, τους λέμε να προχωρήσουν και τους στηρίζουμε με όρους. Να πάρουν την εξουσία δεν σημαίνει να έχουν τα όπλα για να το κάνουν, αλλά να μετασχηματίσουν την κοινωνία κι αυτό γίνεται με διάφορες μορφές. Οι κομμουνιστές πιστεύουν ότι μπορεί να μετασχηματιστεί η κοινωνία μέσα από μια πρόοδο βαθμιαία. Σήμερα ίσως είναι δυνατό να γίνει, γιατί με κάθε τρόπο υπάρχουν μια εικοσάδα Εργατικά Κράτη, που αυτά όμως την αλλαγή την έκαναν με ριζικό τρόπο. Γι’ αυτό τώρα η δυνατότητα να προχωρήσουμε περισσότερο δίνεται λόγω της ύπαρξης ενός παγκόσμιου συσχετισμού των δυνάμεων, που καθορίζεται από τα Εργατικά Κράτη. Αυτά δίνουν τη σιγουριά και την εμπιστοσύνη ότι μπορεί και πρέπει να γίνει αυτό που έκαναν αυτά. Ο συσχετισμός των δυνάμεων παραλύει τον καπιταλισμό, που δεν μπορεί να σταματήσει αυτό το προτσές.
Ο καπιταλισμός έχει μεγάλα προβλήματα εσωτερικής διάρθρωσης. Μ’ όλες τις κοινωνικές συγκρούσεις που αντιμετωπίζουν, ακόμα και μεταξύ τους οι αστικές τάξεις της Ιταλίας και της Γαλλίας, είναι πιο διαιρεμένες από ποτέ, στους κόλπους της ΕΟΚ. Οι Ιταλοί απαιτούν να τους αγοράζουν τα αγροτικά προϊόντα, αυτά που αντίθετα η ΕΟΚ τους επιβάλλουν να τα καταστρέψουν. Τα πληρώνουν πιο ακριβά και καταστρέφουν την παραγωγή τους. Είναι η μεγάλη βιομηχανία, το μεγάλο χρηματιστικό κεφάλαιο που εξουσιάζει την Ευρώπη. Είναι γι’ αυτό που δεν υπάρχει κανένας χώρος για να προοδεύσει μια χώρα μέσα στην ΕΟΚ, ή μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Περιμένουμε όλο αυτό να το δει το κομμουνιστικό κίνημα, ανάμεσα στ’ άλλα γιατί η ένταση των αγώνων και της αντίστασης των μαζών, τους επιβάλλει να σκεφτούν λογικά και ν’ αλλάξουν. Όλο αυτό είναι στην ημερήσια διάταξη στην Ελλάδα.
Το επίπεδο του προοδευτικού κινήματος της ανθρωπότητας δεν το δίνει η Ελλάδα, αλλά τα Εργατικά Κράτη και σε μικρότερη κλίμακα η αγωνιστική θέληση των μαζών, των συνδικάτων και των κομμουνιστικών και σοσιαλιστικών κομμάτων. Σ’ αυτή την κατάσταση πρέπει να δρα το δικό μας Τμήμα και πρέπει να το κάνει μ’ ένα μικρό περιοδικό, ευέλικτο και με ιδέες. Οι εφημερίδες που υπάρχουν στην Ελλάδα είναι μεγάλες, με μεγάλους χαρακτήρες και τα εργατικά κόμματα το αντιγράφουν αυτό από την αστική τάξη. Είναι μια μεγάλη καθυστέρηση. Μαζί με μια πιο ευέλικτη εμφάνιση και σύνθεση, είναι αναγκαία περισσότερα άρθρα για την Ελλάδα. Πρέπει να κάνετε ένα σχέδιο άρθρων, μια σχεδιασμένη επέμβαση του Κόμματος, στηριγμένη από μια σειρά άρθρων. Λιγότερες σελίδες και μια εμφάνιση πιο συχνή και συνεχή...
Στην Ελλάδα μπορούμε να κάνουμε πολύ περισσότερα και να είμαστε ένας βασικός παράγοντας στην πάλη για τη νέα ηγεσία της κοινωνίας. Τόσο για την πρόοδο των αγώνων και των κατακτήσεων, όσο και για τον κοινωνικό μετασχηματισμό της χώρας.
Χ. Ποσάδας, 10/7/1977