H Ελλάδα είναι ένας δέκτης του παγκόσμιου προτσές της ταξικής πάλης. Δέκτης σημαίνει ότι αυτό το προτσές την επηρεάζει και τη σπρώχνει και ότι δεν είναι η Ελλάδα αυτή που δημιουργεί το παγκόσμιο προτσές. Αλλά, έστω κι αν δεν το δημιουργεί, δεν έχει τη δύναμη για να το δημιουργήσει, αποτελεί μέρος της ανισόμετρης και συνδυασμένης ανάπτυξης αυτού του παγκόσμιου προτσές και του παγκόσμιου συσχετισμού των δυνάμεων. Έστω και σε μικρή κλίμακα, συνεισφέρει στην ανάπτυξη της πάλης που δυσκολεύει την προσπάθεια του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού να κυριαρχήσει πάνω στις καπιταλιστικές χώρες, για ν’ αντιμετωπίσει τη Σοβιετική Ένωση.
Πρέπει να λάβουμε υπόψη, ότι έχει αναπτυχθεί μια σύγκρουση της ελληνικής αστικής τάξης ενάντια στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Δεν πρόκειται για μια γενική σύγκρουση με τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, αλλά η στάση της ελληνικής αστικής τάξης συγκρούεται μαζί του, είναι ενάντια στα συμφέροντά του. Δεν είναι μια σύγκρουση κοινωνική και πολιτική. Είναι μια σύγκρουση οικονομική, αλλά που έχει κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις. Είναι μια οικονομική σύγκρουση, για- τί η ελληνική αστική τάξη δεν έχει στη διάθεσή της πηγές παραγωγικές, για να μπορέσει να κάνει τις ανταλλαγές στην παγκόσμια αγορά, πράγμα που θα σήμαινε μια σιγουριά γι’ αυτή. Εξαρτάται βασικά από μικρές κεφαλαιοκρατικές σχέσεις και συγκεντρώσεις και ένα βασικό μέρος των εσόδων της, προέρχεται από τις στρατιωτικές σχέσεις της με τον ιμπεριαλισμό και τώρα με τη Σοβιετική Ένωση. Είναι τα έσοδα που προέρχονται από το νοίκιασμα ή το δανεισμό θαλάσσιων περιοχών και θέσεων κ.τ.λ.
Δεν είναι έσοδα που προέρχονται από την παραγωγή, αλλά από το παγκόσμιο προτσές της σύγκρουσης, ανάμεσα στο καπιταλιστικό σύστημα και τα Εργατικά Κράτη, από το οποίο η ελληνική αστική τάξη επωφελείται. Αυτό όμως σημαίνει συγχρόνως, ότι δεν έχει μια δική της ικανότητα πρωτοβουλίας, γιατί εξαρτάται από τον παγκόσμιο συσχετισμό των δυνάμεων. Και σ’ αυτό το προτσές, μπορεί και μάλιστα πολύ πιο έντονα απ’ ότι αυτή τη στιγμή, να κλίνει προς τα Εργατικά Κράτη, νοικιάζοντας λιμάνια, κάνοντας εμπορικές συμφωνίες και παίρνοντας επενδύσεις από τούς σοβιετικούς. Αυτό θα κάνει πολύ πιο έντονη την κλίση της προς τα Εργατικά Κράτη, έχοντας η ίδια σαν σκοπό ν’ αποφύγει την εξαφάνιση. Κάνοντας συγχρόνως τη συγκέντρωση των μεγάλων κεφαλαίων στις τράπεζες, στο αλουμίνιο και στην ναυτιλιακή βιομηχανία, στα ναυπηγεία. Είναι αδύναμος ο ελληνικός καπιταλισμός και εξαρτάται από τον παγκόσμιο συσχετισμό των δυνάμεων. Και αν και είναι κομμάτι του καπιταλιστικού συστήματος, στην Ελλάδα οφείλουν να υιοθετήσουν μέτρα, που τους οδηγούν σε πολιτικές συνέπειες που δεν ευνοούν το καπιταλιστικό σύστημα. Δεν είναι ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα, δεν είναι μέτρα που τείνουν στο να βλάψουν το καπιταλιστικό σύστημα, αλλά δεν το ενισχύουν και δεν το αναπτύσσουν. Τα ίδια τα μέτρα πάνω στην αγροτική οικονομία δεν ενισχύουν τον καπιταλισμό. Αντίθετα, δείχνουν ότι είναι πολύ αδύναμος ο ελληνικός καπιταλισμός, πολύ αδύναμος.
Όλη αυτή η κατάσταση κάνει έτσι ώστε την Ελλάδα να την επηρεάζει διαρκώς και με κανονικό ρυθμό, ο παγκόσμιος συσχετισμός των δυνάμεων και να την αναγκάζει ν’ αλλάζει συνεχώς θέσεις και να περνάει για παράδειγμα από τη δικτατορία του Παπαδόπουλου σε μια μικρότερη δικτατορία. Είναι δηλαδή μια χώρα, που μοιάζει με χώρα της Λατινικής Αμερικής, έχει την ίδια σιλουέτα: δικτατορία, δημοκρατία, πολύ δικτατορία, λίγη δημοκρατία κ.τ.λ.
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
Η εικόνα των χωρών της Λατινικής Αμερικής, της Αφρικής και πριν της Ασίας, είναι η οικονομική καθυστέρηση, που σαν συνέπεια, εκφράζεται και στην κοινωνική καθυστέρηση.(Ήδη για την Ασία δεν μπορεί να λέει κανείς το ίδιο, γιατί εκτός από την Ταϊλάνδη, τη Μαλαισία και ορισμένες άλλες χώρες, στις υπόλοιπες υπάρχει μια ανάπτυξη της επαναστατικής πάλης). Και όλη αυτή η καθυστέρηση, έχει στη συνέχεια σαν αποτέλεσμα την αδυναμία του συνδικαλιστικού κινήματος σ’ αυτές τις χώρες. Γιατί αυτή η καθυστέρηση, δημιουργεί μια ιδιαίτερη νοοτροπία στο συνδικαλιστή ηγέτη. Δεν αισθάνεται να στηρίζεται σ’ ένα κίνημα με στέρεη διάρθρωση και χωρίς να το καταλαβαίνει, αισθάνεται ότι εξαρτάται από τον παγκόσμιο συσχετισμό των δυνάμεων. Εξαρτάται απ’ αυτόν.
Δεν υπάρχει η βιομηχανική βάση, οι βιομηχανικοί εργάτες, το βάρος των βιομηχανικών εργατών, γενικά το βάρος του προλεταριάτου είναι μικρό και συγκριτικά έχουν μεγάλο βάρος οι φοιτητές και οι σπουδαστές. Συγχρόνως υπάρχει ένα στρώμα, που παρόλο που είναι μικρό, αντιπροσωπεύει μια εργατική αριστοκρατία, που κατά κάποιο τρόπο είναι ανώτερη από την εργατική αριστοκρατία άλλων χωρών. Και είναι αυτή που χρησιμεύει σαν σημείο στήριξης των μεγάλων αστικών στρωμάτων. Ακόμα και στο χώρο των συνδικάτων είναι το στήριγμα των μεγάλων αστικών στρωμάτων. Έχουν την αποστολή να συγκρατήσουν και να εμποδίσουν τους εργάτες ν’ αναπτύξουν τη δραστηριότητα, προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενιαίων συνδικάτων ανά βιομηχανικό κλάδο (βιομηχανικών συνδικάτων) και ενιαίων Εργατικών Κέντρων.
Η εργατική αριστοκρατία είναι πιο αντιδραστική απ’ ότι σ’ άλλα μέρη, γιατί είναι μικρή και οι πηγές απ’ όπου τροφοδοτείται είναι λίγες. Έτσι γίνεται το μέσο απ’ όπου διεισδύει η αστική τάξη, για να εμποδίσει την αναδιοργάνωση του εργατικού, του φοιτητικού και του σπουδαστικού κινήματος. Η αστική τάξη συνειδητά στηρίζεται σ’ αυτούς.
Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα υπάρχει μια μεγάλη πίεση από τη μεριά της μικροαστικής τάξης και αστικών τομέων, που αισθάνονται πνιγμένοι, μέσα στο τωρινό προτσές της οικονομίας της Ελλάδας. Αισθάνονται πνιγμένοι γιατί δεν βλέπουν να υπάρχει προοπτική ανάπτυξης και προσπαθούν ν’ αναπτυχθούν με κάθε αντάλλαγμα. Γι’ αυτό υπάρχουν αυτές οι εναλλαγές στα κόμματα της αστικής τάξης, που περνάνε από τις στυγνές δικτατορίες στη δημοκρατία, μετά ξανά στη δικτατορία κι ύστερα πάλι στη δημοκρατία και τώρα στην αποσύνθεσή τους. Δεν υπάρχουν μόνο αλλαγές στα κόμματα της αστικής τάξης, αλλά και αποσύνθεση. Το κόμμα του Κέντρου είναι το πιο καθαρό παράδειγμα: Περνάει από την αντιδραστική σφαίρα της ατομικής ιδιοκτησίας, από τους αντιδραστικούς τομείς της αστικής τάξης, στο να αναζητήσει πηγές σ’ ένα συνδυασμό, με μια οικονομία που δεν είναι αστική, καπιταλιστική. Αυτή είναι η αδυναμία του ελληνικού καπιταλισμού. Κι όταν συμβαίνει ένα τέτοιο προτσές, είναι γιατί υπάρχει και στο στρατό το ίδιο προτσές. Στον ίδιο το στρατό! Γι’ αυτό και στις προηγούμενες εκλογές κατέβηκαν σαν σοσιαλιστές υποψήφιοι κάπου 20 στρατιωτικοί.
Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΤΑΞΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ ΚΑΙ Η ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
Πρέπει να πάρουμε υπ’ όψη την κατάσταση της Ελλάδας και την εξάρτηση της Ελλάδας από το παγκόσμιο προτσές της οικονομίας. Οπωσδήποτε, όλες οι χώρες εξαρτώνται από το παγκόσμιο προτσές της οικονομίας. Εξαρτώνται από αυτό, ακόμα και οι χώρες που το καθορίζουν, ή που έχουν τη δύναμη να συγκεντρώσουν γύρω τους τον οικονομικό και κοινωνικό παγκόσμιο συσχετισμό των δυνάμεων και να τον καθορίζουν. Όπως για παράδειγμα οι μεγάλες καπιταλιστικές χώρες, οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Γαλλία, η Αγγλία και η Ιαπωνία και τα Εργατικά Κράτη. Αλλά η Ελλάδα δεν μπορεί να καθορίσει τίποτε. Προσπαθούν να βολευτούν, για ν’ αναπτύξουν τον καπιταλισμό στην Ελλάδα, τη στιγμή που δεν υπάρχει δυνατότητα για κάτι τέτοιο. Μπορούν ν’ αναπτύξουν τη δραστηριότητα ορισμένων καπιταλιστών, αλλά δεν μπορούν να επεκτείνουν τον καπιταλισμό στην Ελλάδα, μέσα στα καπιταλιστικά πλαίσια. Μπορούν να το κάνουν σε μικρές, απλές επιχειρήσεις, άλλα δεν μπορούν να το κάνουν σε μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις.
Γιατί ο καπιταλισμός κινείται από το άμεσο ανταγωνιστικό συμφέρον του κέρδους. Κι όταν ακόμα το κέρδος δεν έλθει άμεσα, το κάνει με προοπτική, ώστε στη συνέχεια το κέρδος να του έλθει όλο μαζί. Αλλά η Ελλάδα δεν έχει καμμιά προοπτική να συναγωνιστεί τις άλλες μεγάλες καπιταλιστικές χώρες, δημιουργώντας μια βιομηχανία μεγάλη ή μεσαία, ούτε καν μια εξορυκτική βιομηχανία.
Η ίδια η ναυτιλιακή βιομηχανία που διαθέτει, δεν έχει προοπτική. Δεν έχει εκμηδενιστεί ακόμα, αλλά δεν έχει προ- οπτική ανάπτυξης, γιατί όλη η εξέλιξη της τεχνολογίας, οδηγεί στην ανάγκη τα πλοία να είναι κάθε φορά μικρότερα και με μεγαλύτερη απόδοση και ικανότητα, με μεγαλύτερη ταχύτητα, με μικρότερες μηχανικές εγκαταστάσεις και με περισσότερες ατομικές εγκαταστάσεις. Είναι ολοφάνερο αυτό. Η ατομική ενέργεια απαιτεί μια μικρή εγκατάσταση και το υπόλοιπο πλοίο χρησιμεύει για να μεταφέρει π.χ. πετρέλαιο. Και η τάση των μεγάλων εφοπλιστών είναι να κάνουν αυτό. Δηλαδή πλοία που θα κινούνται με ατομική ενέργεια, όπως ήδη συμβαίνει στα πολεμικά πλοία. Αυτά τα πλοία θα στοιχίσουν πάρα πολύ και θα μπορούν να τα κάνουν μόνο οι μεγάλες καπιταλιστικές χώρες. Κι από την άλλη μεριά, η ελληνική ναυτιλιακή βιομηχανία, οφείλει ν αντιμετωπίσει το συναγωνισμό των ήδη διαρθρωμένων μεγάλων ναυπηγείων όλου του κόσμου, που ακόμα κι αυτά, βρίσκονται ήδη υπό αμφισβήτηση. Γιατί η ανάπτυξη του παγκόσμιου ενδοκαπιταλιστικού συναγωνισμού και η ανάπτυξη του συναγωνισμού και ιστορικού ανταγωνισμού ανάμεσα στον καπιταλισμό και τα Εργατικά Κράτη, θα σπρώξει τον καπιταλισμό στο να εξαφανίσει τα παλιά ναυπηγεία. Δεν σημαίνει ότι θα τα εξαφανίσει εξ ολοκλήρου. Θα τα διατηρήσει σαν ενδιάμεσα εξαρτήματα.
Η προοπτική του καπιταλισμού στην Ελλάδα είναι πολύ μικρή. Δεν μπορεί να επεκταθεί και να αναπτυχθεί, όπως ονειρεύεται ο Καραμανλής. Ο Καραμανλής, στ’ όνομα της τοπικής αστικής τάξης, στηρίζεται στον παγκόσμιο ανταγωνισμό ανάμεσα στους καπιταλιστές, αλλά και ανάμεσα στον καπιταλισμό και τα Εργατικά Κράτη. Προσπαθεί να επωφεληθεί από τη σύγκρουση της Γαλλίας, της Γερμανίας και εν μέρει της Αγγλίας, με τις ΗΠΑ. Από αστική άποψη δεν είναι άσχημο να προσπαθεί να βγάλει οφέλη από την ενδοκαπιταλιστική διαμάχη.
Στο φοιτητικό και μαθητικό κίνημα δεν συζητιέται όλο αυτό και πρέπει να συζητηθεί. Πού πάμε, από που ερχόμαστε και στο μεταξύ τί κάνουμε; Το πανεπιστήμιο είναι αυτή τη στιγμή ανύπαρκτο μέσα στο πολιτικό προτσές, τη στιγμή που υπάρχει παράδοση σ’ αυτό, όσο αφορά την πολιτική επέμβαση, με μεγάλα κινήματα και κινητοποιήσεις. Τώρα δε κάνει τίποτε. Αυτό σημαίνει ότι αυτή η κατάσταση, δεν είναι μια συνέπεια της καθυστέρησης, του ατομισμού ή της απομόνωσης των φοιτητών, αλλά του ότι δεν υπάρχει πολιτική ηγεσία. Κομμουνιστές και σοσιαλιστές δεν έχουν ούτε μια ιδέα πάνω στο τί πρέπει να γίνει. Διαβάζοντας τις εφημερίδες των κομμουνιστών ή των σοσιαλιστών, βγάζει κανείς το συμπέρασμα ότι και τα δύο Κομμουνιστικά Κόμματα και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, ζουν την πολιτική της μέρας, της σημερινής και της αυριανής. Δηλαδή δεν έχουν μέθοδο ανάλυσης και πρόβλεψης και κατά συνέπεια δεν μπορούν να οργανώσουν. Και είναι σ’ αυτή τη φάση, που περισσότερο από κάθε άλλη, τα γεγονότα είναι πολύ βαθιά και με με- γάλο βεληνεκές.
Η Ιταλία είναι ένα παράδειγμα, όπως και το Αφγανιστάν, που έδειξε ξεκάθαρα και ολοφάνερα την αδυναμία του καπιταλιστικού συστήματος. Οι αμερικάνοι εξαπολύθηκαν για να χτυπήσουν τη Σοβιετική Ένωση, αλλά τελικά έμειναν ξυπόλυτοι και αυτοί που δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν ήταν οι αμερικάνοι κι όχι η Σοβιετική Ένωση. Αυτό σημαίνει ότι η προσπάθεια του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού να χρησιμοποιήσει το Αφγανιστάν ενάντια στη Σοβιετική Ένωση χρεοκόπησε. Η προσπάθεια των αμερικάνων ήταν και είναι να πάρουν σαν δικαιολογία το Αφγανιστάν, για ν’ αναπτύξουν μια στρατιωτική διάρθρωση στις σχέσεις με τις άλ- λες καπιταλιστικές χώρες, υποταγμένη στους αμερικάνους, για να βρουν την κατάλληλη στιγμή που θα επιτεθούν στη Σοβιετική Ένωση. Αυτή είναι η πολιτική των αμερικάνων. Αυτό θέλησαν να κάνουν και με το Αφγανιστάν και χρεοκόπησαν. Οποιοδήποτε κι αν είναι το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ, αυ- τή η προσπάθεια χρεοκόπησε.
Η γαλλική, η γερμανική, η ιαπωνική αστική τάξη βλέπουν ότι ο πόλεμος θα είναι γι’ αυτές το τέλος τους. Βλέπουν ότι σ’ έναν πόλεμο θα εξαφανιστούν και γι’ αυτό αντιστέκονται. Συγχρόνως έχει χρεοκοπήσει εν μέρει η πολιτική με τους κινέζους. Οι αλλαγές στους κινέζους είναι αρκετά σημαντικές. Δια- τηρώντας την κριτική τους στον «ηγεμονισμό» και στην «υπερδύναμη» της Σοβιετικής Ένωσης, τους τελευταίους μήνες, είναι οι αμερικάνοι αυτοί που δέχονται τις περισσότερες καταγγελίες, κατηγορίες, κριτικές και απειλές, από τη μεριά των κινέζων και όχι η Σοβιετική Ένωση. Υπάρχουν επίσης σχόλια στη «Μοντ», που προβλέπουν μια αξιοσημείωτη αλλαγή των κινέζων, σε σχέση με τη Σοβιετική Ένωση. Προβλέπουν ότι θα ξαναεμφανιστούν οι «4 ληστές» (χήρα του Μάο, Λιν Πιάο, κτλ) και ότι θα απορροφήσουν και τους υπόλοιπους, ότι ο Τενγκ Χσιάο Πιγκ θα φύγει από τη μέση και ότι θ’ αλλάξει το πρόγραμμα της εξωτερικής πολιτικής των κινέζων και από μια πολιτική συμμαχίας με το καπιταλιστικό σύστημα και τους γιάνκηδες ενάντια στα Εργατικά Κράτη, θα περάσουν σε μία πολιτική ενάντια στους γιάνκηδες. Γι’ αυτό εμείς επιμείναμε πάντα πάνω στο ότι η Κίνα παραμένει ένα Εργατικό Κράτος, έστω κι αν αυτή τη στιγμή διευθύνεται από μία αντεπαναστατική κλίκα. Κι αυ- τή που θα εξαφανιστεί είναι η κλίκα και όχι το Εργατικό Κράτος.
Υπάρχει λοιπόν αυτή η κατάσταση που είναι ένα παγκόσμιο προτσές. Την ίδια στιγμή υπάρχει η κρίση του παγκόσμιου καπιταλισμού, αυτή που εκφράζεται με πολύ συγκεντρωμένη μορφή, στη διαμάχη-και μάλιστα πολύ οξυμένη- ανάμεσα στις καπιταλιστικές χώρες και στην τάση που υπάρχει σε ορισμένες καπιταλιστικές χώρες να συμμαχήσουν με τα Εργατικά Κράτη, στην προσπάθειά τους ν’ αμυνθούν απέναντι στους γιάνκηδες.
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΚΡΙΣΗ ΑΝΟΔΟΥ ΣΤΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ
Αλλά μαζί μ’ αυτή την κρίση του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, υπάρχει η κρίση στα Κομμουνιστικά Κόμματα, που τα κάνει ασταθή. Θυμηθείτε ότι το Γαλλικό, το Ιταλικό και το Ισπανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, έκαναν κοινές συνεδριάσεις, στις οποίες συνομίλησαν ο Μαρσαί με τον Μπερλίνγκουερ, ο Καρίγιο με τον Μπερλίνγκουερ και ο Μαρσαί με τον Καρίγιο. Δηλαδή, προσπαθούν να καταλάβουν τί συμβαίνει. Κανένας απ’ αυτούς δεν έχει μια σταθερή πολιτική. Κανένας απ’ αυτούς δεν έχει μια θέση που να την κρατάει μια βδομάδα. Αλλάζουν συνεχώς. Κι αυτή η κρίση των Κομμουνιστικών Κομμάτων δεν έχει ηγεσία. Πα- ρόλο που είναι μια Κρίση Ανόδου, είναι μια κρίση χωρίς ηγεσία και οφείλεται στο ότι πρέπει ν’ αντιμετωπίσουν νέες συνθήκες που πριν δεν υπήρχαν, νέες καταστάσεις που δεν έχουν προβλέψει και κατά συνέπεια δεν ξέρουν τί να κάνουν. Την ίδια στιγμή υπάρχει μια αποχώρηση νέων από τα Κομμουνιστικά Κόμματα και μια αύξηση των κινημάτων που δέχονται τους νέους, όπως είναι οι οικολόγοι. Και στο συνδικαλιστικό κίνημα υπάρχει ένα ανάλογο φαινόμενο, γιατί και κει κάνουν την εμφάνισή τους αυτόνομοι κάθε είδους, που έχουν συγχρόνως και κάποια πολιτική αντιπροσώπευση. Ξεπετάγονται αυτόνομοι κάθε είδους, έστω κι αν ακόμα είναι αυτόνομοι του φεγγαριού.
Αυτή η κρίση των Κομμουνιστικών Κομμάτων είναι μια Κρίση Ανόδου, για- τί δεν είναι μια κρίση που τείνει να τα εξαφανίσει σαν κόμματα, αλλά προ- έρχεται από το γεγονός ότι οφείλουν ν’ αντιμετωπίσουν την ανάγκη να πά- ρουν αντικαπιταλιστικές θέσεις και δεν έχουν προετοιμασμένο το κόμμα για κάτι τέτοιο. Από εδώ προέρχεται όλη η συζήτηση που υπάρχει στην Ιταλία, στην Ελλάδα, στην Ισπανία.
Το Εκλογικό Μανιφέστο που βγάλαμε για την Ιταλία, είναι ένα παράδειγμα του προσανατολισμού με τον όποιο θα επέμβουμε σ’ αυτή τη συζήτηση. Το Ισπανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, επίσημα, είναι ενάντια στη σοβιετική επέμβαση στο Αφγανιστάν, αλλά είναι πιο ήπιοι, πολύ πιο ήπιοι από τους Ιταλούς. Δεν υπάρχει η μανία που υπάρχει στους Ιταλούς, που λένε: «Να καταδικαστούν, να φύγουν οι σοβιετικοί». Και η απόφαση των συνδικάτων της Ισπανίας λέει απλώς: «Είμαστε ενάντια στη σοβιετική επέμβαση στο Αφγανιστάν» και τίποτε άλλο. Η κρίση ανόδου των Κομμουνιστικών Κομμάτων μας επιτρέπει να επέμβουμε και πολύ καλά. Το ίδιο και στην Ελλάδα. Υπάρχει κρίση ανόδου στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Τα Κομμουνιστικά Κόμματα δεν προβλέπουν τίποτε απ’ όλα αυτά. Και όταν οφείλουν να ερμηνεύσουν τα κινήματα πάλης του κόσμου ή της ίδιας τους της βάσης, λένε: «ανέλπιστα κινήματα, κινήματα που δεν περιμέναμε, κανένας δεν ξέρει τί θα συμβεί». Είναι ένας τρόπος για να αποφύγουν την επιχειρηματολογία, ένας τρόπος που ανήκει στον περασμένα.
Στην Ελλάδα συμβαίνει το ίδιο και πρέπει να επέμβουμε. Υπάρχει κρίση ανόδου στο Κομμουνιστικό Κόμμα, δη- λαδή οφείλει ν’ αντιμετωπίσει ένα προτσές ανόδου της ταξικής πάλης και δεν έχει πολιτική, δεν έχει μέθοδο ανάλυσης, ερμηνείας, δεν έχει κόμμα, δεν έχει τίποτα. Είναι μια υπέροχη κατάσταση για να επέμβουμε σ’ αυτό το ταξικό προτσές.
Η κρίση στην Ελλάδα δεν είναι η ίδια με τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά δεν είναι κι έξω από τον κόσμο. Δέχεται τις επιρροές της παγκόσμιας ταξικής πάλης με τη μορφή του προγράμματος. Όχι ακόμα με τη μορφή της πολιτικής, των συμμαχιών και της ταχτικής, αλλά του προγράμματος: Κρατικοποίηση, προγραμματισμός. Αυτό θα γίνει πολύ, πάρα πολύ σύντομα. Η επιρροή δεν έρχεται από τα Κομμουνιστικά Κόμματα, από τους υποψήφιους από τον τύπο των υποψηφίων.
Τα Κομμουνιστικά Κόμματα εμφανίζονται χωρίς πολιτική απέναντι σ’ αυτό το προτσές. Δεν ξέρουν τί να πούνε. Δεν έχουν ιδέες, δεν δίνουν αρχές, δεν κάνουν προτάσεις, δεν έχουν πρόγραμμα για ν’ ανταποκριθούν στο προτσές, στο ότι πρέπει να αναπτυχθεί οικονομικά η Ελλάδα για να βγει από την καθυστέρηση. Δεν έχουν πρόγραμμα. Ζητάνε από την κυβέρνηση να κάνει αυτό ή το άλλο. Και στα συνδικάτα καθώς και στις αγροτικές οργανώσεις δεν επεμβαίνουν, ενώ οι αγρότες από τη δική τους μεριά κινητοποιούνται. Έτσι, σ’ αυτό το προτσές της κρίσης ανόδου του Κομμουνιστικού Κόμματος, σημαίνει ότι η κομμουνιστική βάση θέλει ν’ ακούσει, να συζητήσει, να επέμβει, να συμμετέχει και δεν έχει ηγεσία. Θέλει όμως να μείνει κομμουνιστική. Γι’ αυτό το Κομμουνιστικό Κόμμα θ’ αυξήσει τη δύναμή του, παρ’ όλες τις «βαρβαρότητες» που κάνει. Έχει περιθώρια ν’ αυξηθεί, γιατί ό,τι λέει βρίσκεται πιο αριστερά απ’ όλους τους άλλους. Αλλά δεν υπάρχουν συζητήσεις. Π.χ ο φοιτητικός χώρος ζει μακριά απ’ αυτό το προτσές. Όπως έχουμε πει, έχουμε γράψει και έχουμε προτείνει από πριν, πρέπει να κάνουμε εκκλήσεις στους φοιτητές να επέμβουν, με ένα πρόγραμμα για να βγει η Ελλάδα από την καθυστέρηση. Αλλά η κρίση του Κομμουνιστικού Κόμματος δεν είναι η κρίση ενός Κομμουνιστικού Κόμματος. Είναι η κρίση των κομμουνιστικών κινημάτων των καπιταλιστικών χωρών, που βρίσκονται κοντά στη χρεωκοπία της πολιτικής της συμφιλίωσης με το καπιταλιστικό σύστημα και δεν έχουν πολιτική για ν’ αντιμετωπίσουν το καπιταλιστικό σύστημα. Είναι υπέροχες οι συνθήκες για να επέμβουμε. Χωρίς να επιτεθούμε, χωρίς να υποτιμούμε κανέναν. Πρέπει να πάρουμε σαν παράδειγμα το Πρωτομαγιάτικο Μανιφέστο και το Εκλογικό Μανιφέστο μας της Ιταλίας. Πρέπει να απευθυνθούμε σ’ αυτό το προτσές. Πρέπει να επέμβουμε πάνω στο πώς και στο τί πρέπει να γίνει και πάνω στο γιατί πρέπει να γίνει. Πρέπει πάντα να εξηγούμε. Να δημοσιεύουμε και να εξηγούμε.
Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΙΩΝ
Μπορεί να υπάρξει ανάγκη για μια συμμαχία με την αστική τάξη. Μια συμμαχία πάνω σε συγκεκριμένα γεγονότα. Όχι μια συμμαχία γενική, αλλά πάνω σε συγκεκριμένα γεγονότα. Ακόμα και μια εκλογική συμμαχία. Αν το εργατικά κίνημα είναι ώριμο, δεν κάνει συμμαχίες με την αστική τάξη. Αλλά αν σε αποφασιστικές στιγμές δεν έχουμε τις αναγκαίες δυνάμεις, κάνουμε συμμαχίες. Για να κάνουμε όμως τέτοιες συμμαχίες , πρέπει προηγουμένως να προ- ετοιμάσουμε τις μάζες, το κόμμα, τα συνδικάτα για να τους εξηγούμε κάθε φορά το νόημα της κάθε συμμαχίας και ότι στην εξέλιξη αυτής της συμμαχίας, κάποτε δίνουμε ένα χτύπημα, βγαίνουμε από τη συμμαχία και προχωράμε μόνοι μας. Η συμμαχία είναι ένα μέσο, μια ταχτική και όχι μία αρχή. Ο Τρότσκι έλεγε ότι θα έκανε συμμαχία ακόμα και με το διάβολο αν τον συνέφερε. Δηλαδή με οποιονδήποτε. Αλλά για να κάνουμε μια συμμαχία και να μην διατρέξουμε τον κίνδυνο να απορροφηθούμε απ’ αυτή τη συμμαχία, πρέπει να είναι προετοιμασμένο το κόμμα. Τόσο εμείς, όσο και το Κομμουνιστικό Κόμμα και τα συνδικάτα. Και η αστική τάξη μπορεί να κάνει συμμαχία, γιατί βλέπει ότι δεν υπάρχουν συνδικάτα. Είναι πολύ αδύναμα τα συνδικάτα. Ακόμα και τα αγροτικά συνδικάτα είναι πολύ αδύναμα.
Οπότε πρέπει να δούμε ότι η κρίση που υπάρχει στην Ελλάδα, είναι η ίδια που υπάρχει στην Ιταλία. Μπορεί σε ορισμένες όψεις να είναι πιο ήπια, μικρότερη, αλλά είναι ο ίδιος τύπος κρίσης. Ο καπιταλισμός έχει ανάγκη τη δικτατορία, τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα. Πού όμως θα την κάνει και πώς, τη στιγμή που οι μάζες του κόσμου, όλη μέρα, έχουν μπροστά στα μάτια τους τα Εργατικά Κράτη; Μη μπορώντας λοιπόν να κάνει τη δικτατορία, αποσυντίθεται. Παράδειγμα ο Μαύρος και επίσης ο ίδιος ο Καραμανλής και ο Ζισκάρ Ντ’ Εσταίν. Δεν είναι μια αποσύνθεση που τους οδηγεί στο εργατικό στρατόπεδο. Είναι η αποσύνθεση του καπιταλιστικού Ενιαίου Μετώπου ενάντια στα Εργατικά Κράτη, που είναι η κύρια πολιτική του καπιταλισμού: το παγκόσμιο Ενιαίο Μέτωπο των καπιταλιστών, ενάντια στα Εργατικά Κράτη. Η ασιγουριά τους, τους οδηγεί στις εσωτερικές διαφορές. Στις διαφορές της Γαλλίας και της Γερμανίας με τους αμερκάνους. Ακόμα και η Ιαπωνία, που κατά το 70% εξαρτάται από τούς αμερικάνους έχει διαφορές μαζί τους.
Πρέπει λοιπόν να λάβουμε υπ’ όψη μας, αυτή τη φάση με ένα πρόγραμμα γι’ αυτή τη φάση και στα κάθε είδους συνδικάτα, εργατικά, αγροτικά, φοιτητικά, υπαλληλικά, τραπεζικά, των καθηγητών. Δεν πρέπει να κάνουμε μια καταγραφή των γεγονότων, των πιθανών γεγονότων, αλλά ένα πρόγραμμα για τα πιθανά γεγονότα και μείς οι ίδιοι να τα κάνουμε πιθανά.
Στην Ελλάδα, το να βγει η χώρα από την καθυστέρηση, σημαίνει επίσης να βγει το συνδικαλιστικό κίνημα από την καθυστέρηση. Το συνδικαλιστικό κίνη- μα είναι πάρα πολύ καθυστερημένο και οπισθοδρομικό. Καθυστερημένο όσον αφορά την ανάπτυξη της δραστηριότητας και οπισθοδρομικό όσον αφορά τους στόχους. Αυτό πρέπει να γίνει ξεκάθαρο, γιατί είναι αναγκαιότητες που πρέπει να γίνουν, χωρίς να περιμένουμε ότι προπαγανδίζοντάς το θα τύχει αμέσως αποδοχής.
Η αστική τάξη, δια μέσου του Καραμανλή, προσπαθεί να διαρθρώσει τον ελληνικό καπιταλισμό και να κάνει ένα κέντρο εσωτερικής συζήτησης, για να μην μπαίνει σε κίνδυνο η εσωτερική τους ενότητα και καθώς οφείλουν να εξαρτηθούν από τα Εργατικά Κράτη - και θ’ αναζητήσουν να εξαρτηθούν ακόμα περισσότερο γιατί δεν έχουν άλλη διέξοδο-, θέλουν να δημιουργήσουν έναν αστικό μηχανισμό, για να μην μπορέσουν να επωφεληθούν οι Κομμουνιστές απ’ αυτό. Αυτό είναι το βάθος της πολιτικής του Καραμανλή και των διάφορων Ντ’ Εσταίν.
Το παγκόσμιο προτσές, επιδράει πάνω στα Κομμουνιστικά Κόμματα, αδυνατίζει τις αστικές τάξεις και αδυνατίζει επίσης τις ηγεσίες Κομμουνιστικών Κομμάτων. Η κρίση των Κομμουνιστικών Κομμάτων και η στάση μας απέναντι σ’ αυτή, βρίσκεται στο Εκλογικό Μανιφέστο της Ιταλίας, στο Πρωτομαγιάτικο Μανιφέστο και σ’ όλα όσα κάνουμε. Και στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας θα οξυνθεί η κρίση, γιατί δεν ξέρει τί να κάνει. Η φάση όπου περισυνέλλεγε την ωρίμανση των μαζών, που ήταν προϊόν της παγκόσμιας επιρροής του προτσές της ταξικής πάλης κι όχι ένα τοπικό προϊόν, έφτασε σ’ ένα όριο. Οι μάζες θα ξεπεράσουν τις ηγεσίες τους, θα τις ξεπεράσουν και μάλιστα πολύ σύντομα. Οι διαγραφέντες 400,είναι ένα σύμπτωμα, ή μάλλον ήδη ένα μέτρο κι όχι απλώς ένα σύμπτωμα, που δείχνει ότι υπάρχει κάθε είδους εσωτερική αντιπολίτευση. Και θα γίνει ένα ξεκαθάρισμα. Στη Δυτική Γερμανία,28 μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος παραιτήθηκαν και από αυτά τα 3 ήταν μέλη της Κεντρικής Επιτροπής. Αυτό θα γίνει και στην Ελλάδα. Και μόνο το γεγονός ότι υπάρχει «εσωτερικό» και «εξωτερικό», (δεν είναι ούτε εσωτερικό ούτε εξωτερικό και τα δύο είναι Κομμουνιστικά Κόμματα), δείχνει ήδη ότι θα υπάρξει μια διαλογή και ορισμένοι θα την κοπανίσουν. Και τα ντοκουμέντα, οι εργασίες, τα άρθρα που υπάρχουν δεν είναι συνεπή, δεν εξηγούν, δεν διδάσκουν. Είναι άρθρα που έχουν σκοπό να επωφεληθούν από την ανικανότητα του ελληνικού καπιταλισμού και τίποτε άλλο. Δεν δίνουν ιδέες. Και αυτό που χρειάζεται είναι ιδέες, πρόγραμμα, πολιτική, για τούς εργάτες, για τούς αγρότες, για τούς φοιτητές.
Το προτσές που ξετυλίγεται στον κόσμο και στην Ελλάδα, χαρακτηρίζεται από τη χωρίς διέξοδο κρίση του καπιταλισμού, που πέφτει σε μια θανάσιμη αγωνία. Ένα κέντρο είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Το Αφγανιστάν άλλα και οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Παίρνουν ένα μέτρο (με την αποχή μεγάλων καπιταλιστικών χωρών) για να χτυπήσουν το Εργατικό Κράτος και οι μάζες του κόσμου βλέπουν ότι το πρώτο καθήκον του ιμπεριαλισμού είναι να κάνει τον πόλεμο και να εξαφανίσει τη Σοβιετική Ένωση κι όχι να μην πάει στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οπότε βλέπουν ότι ό ιμπεριαλισμός δεν μπορεί να εξαφανίσει τη Σοβιετική Ένωση. Κι αυτό είναι ένα μέτρο της αδυναμίας του καπιταλιστικού συστήματος.
Ο ιμπεριαλισμός κατηγορεί τη Σοβιετική Ένωση ότι εισέβαλε στο Αφγανιστάν. Οι μάζες του κόσμου και της Ελλάδας το βλέπουν αυτό, βλέπουν ότι αδύναμος είναι ο ιμπεριαλισμός και όχι η Σοβιετική Ένωση. Βλέπουν τη Σοβιετική Ένωση όχι μόνο να μιλάει για δημοκρατία, για ελευθερία, αλλά συγχρόνως να επεμβαίνει στο Αφγανιστάν και να το αναπτύσσει. Αντίθετα οι γιάνκηδες, που τώρα προσπαθούν να πλησιάσουν τον περσικό κόλπο, οφείλουν να δώσουν εξηγήσεις γι’ αυτό και να δικαιολογηθούν, γιατί ακόμα και οι κορυφές της αραβικής αστικής τάξης φοβούνται. Φοβούνται τον αντίχτυπο που θα έχει κάτι τέτοιο μέσα στον ίδιο τον αραβικό κόσμο, όπως επίσης φοβούνται και την επέμβαση των Σοβιετικών. Και επίσης γιατί διάφορες αραβικές χώρες είναι ήδη Σοβιετικές, όπως η Νότια Υεμένη κύρια και τα 50 εκατομμύρια άραβες που υπάρχουν στη Σοβιετική Ένωση και που είναι Σοβιετικοί και όχι άραβες.
Ο ιμπεριαλισμός, μ’ όλη την καμπάνια του για το Αφγανιστάν, δεν κατόρθωσε να κερδίσει και να παρουσιάσει ούτε ένα Σοβιετικό άραβα, που να υποστηρίζει το Ισλάμ, τον Μωάμεθ κλπ. Είναι όλοι Σοβιετικοί.
Τα Κομμουνιστικά Κόμματα αγνοούν αυτό το προτσές. Αλλά συγχρόνως δέχονται την υποστήριξη αυτού του προτσές, όμως δεν μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν. Και στην Ελλάδα, αυτό που κάνουν είναι να προσπαθήσουν να επωφεληθούν εκλογικά και κοινοβουλευτικά, από την κρίση του καπιταλισμού. Έτσι μειώνουν τις τεράστιες δυνατότητες να επέμβουν στην κρίση του καπιταλιστικού συστήματος.
Επίσης τα γεγονότα στην Ιταλία, αυτές οι δημοτικές εκλογές, θα είναι μια πανίσχυρη ώθηση της ταξικής πάλης σε όλη την Ευρώπη. Έστω κι αν δε το κατανοούν οι Ιταλοί Κομμουνιστές. Θα επηρεάσουν την πάλη σε όλη την Ευρώπη. Όχι την πάλη, όπως λένε αυ- τοί, για ένα συμφιλιωτικό πρόγραμμα. Δεν υπάρχει χώρος για ένα συμφιλιωτικό πρόγραμμα. Η κρίση στην Ιταλία δείχνει ξεκάθαρα και καθοριστικά, ότι η αστική τάξη δεν μπορεί να κάνει την παραμικρή παραχώρηση. Γιατί δεν έχει. Και συγχρόνως της αναποδογυρίζεται όλο το οικοδόμημα που έφτιαξε με τις πιο βρωμερές και βαθιές απάτες, που για να τις μετρήσουμε, φτάνει να δούμε ότι ο γιος του Ντονάτ Κατίν κατηγορείται σαν δολοφόνος του Μόρο. Και είναι έτσι. Αυτή την καταγωγή έχουν οι δολοφόνοι του Μόρο. Τον Μόρο τον δολοφόνησαν για να τον εμποδίσουν να κάνει τη συμμαχία με τους Κομμουνιστές και γιατί είχε μαζί του την πλειοψηφία του Κόμματος γι’ αυτό. Είναι αυτή η πλειοψηφία, που σήμερα αποφασίζει ν’ αναζητήσει τους δολοφόνους του Μόρο. Είναι ο μηχανισμός του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος. Η αύξηση του Κομμουνιστικού Κόμμα- τος είναι υποκείμενη σε ανεβοκατεβάσματα, από την ίδια την πολιτική του και από την ανάπτυξη της πάλης μέσα στην Χριστιανοδημοκρατία.
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ,
31/5/1980
Πρέπει να λάβουμε υπόψη, ότι έχει αναπτυχθεί μια σύγκρουση της ελληνικής αστικής τάξης ενάντια στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Δεν πρόκειται για μια γενική σύγκρουση με τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, αλλά η στάση της ελληνικής αστικής τάξης συγκρούεται μαζί του, είναι ενάντια στα συμφέροντά του. Δεν είναι μια σύγκρουση κοινωνική και πολιτική. Είναι μια σύγκρουση οικονομική, αλλά που έχει κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις. Είναι μια οικονομική σύγκρουση, για- τί η ελληνική αστική τάξη δεν έχει στη διάθεσή της πηγές παραγωγικές, για να μπορέσει να κάνει τις ανταλλαγές στην παγκόσμια αγορά, πράγμα που θα σήμαινε μια σιγουριά γι’ αυτή. Εξαρτάται βασικά από μικρές κεφαλαιοκρατικές σχέσεις και συγκεντρώσεις και ένα βασικό μέρος των εσόδων της, προέρχεται από τις στρατιωτικές σχέσεις της με τον ιμπεριαλισμό και τώρα με τη Σοβιετική Ένωση. Είναι τα έσοδα που προέρχονται από το νοίκιασμα ή το δανεισμό θαλάσσιων περιοχών και θέσεων κ.τ.λ.
Δεν είναι έσοδα που προέρχονται από την παραγωγή, αλλά από το παγκόσμιο προτσές της σύγκρουσης, ανάμεσα στο καπιταλιστικό σύστημα και τα Εργατικά Κράτη, από το οποίο η ελληνική αστική τάξη επωφελείται. Αυτό όμως σημαίνει συγχρόνως, ότι δεν έχει μια δική της ικανότητα πρωτοβουλίας, γιατί εξαρτάται από τον παγκόσμιο συσχετισμό των δυνάμεων. Και σ’ αυτό το προτσές, μπορεί και μάλιστα πολύ πιο έντονα απ’ ότι αυτή τη στιγμή, να κλίνει προς τα Εργατικά Κράτη, νοικιάζοντας λιμάνια, κάνοντας εμπορικές συμφωνίες και παίρνοντας επενδύσεις από τούς σοβιετικούς. Αυτό θα κάνει πολύ πιο έντονη την κλίση της προς τα Εργατικά Κράτη, έχοντας η ίδια σαν σκοπό ν’ αποφύγει την εξαφάνιση. Κάνοντας συγχρόνως τη συγκέντρωση των μεγάλων κεφαλαίων στις τράπεζες, στο αλουμίνιο και στην ναυτιλιακή βιομηχανία, στα ναυπηγεία. Είναι αδύναμος ο ελληνικός καπιταλισμός και εξαρτάται από τον παγκόσμιο συσχετισμό των δυνάμεων. Και αν και είναι κομμάτι του καπιταλιστικού συστήματος, στην Ελλάδα οφείλουν να υιοθετήσουν μέτρα, που τους οδηγούν σε πολιτικές συνέπειες που δεν ευνοούν το καπιταλιστικό σύστημα. Δεν είναι ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα, δεν είναι μέτρα που τείνουν στο να βλάψουν το καπιταλιστικό σύστημα, αλλά δεν το ενισχύουν και δεν το αναπτύσσουν. Τα ίδια τα μέτρα πάνω στην αγροτική οικονομία δεν ενισχύουν τον καπιταλισμό. Αντίθετα, δείχνουν ότι είναι πολύ αδύναμος ο ελληνικός καπιταλισμός, πολύ αδύναμος.
Όλη αυτή η κατάσταση κάνει έτσι ώστε την Ελλάδα να την επηρεάζει διαρκώς και με κανονικό ρυθμό, ο παγκόσμιος συσχετισμός των δυνάμεων και να την αναγκάζει ν’ αλλάζει συνεχώς θέσεις και να περνάει για παράδειγμα από τη δικτατορία του Παπαδόπουλου σε μια μικρότερη δικτατορία. Είναι δηλαδή μια χώρα, που μοιάζει με χώρα της Λατινικής Αμερικής, έχει την ίδια σιλουέτα: δικτατορία, δημοκρατία, πολύ δικτατορία, λίγη δημοκρατία κ.τ.λ.
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
Η εικόνα των χωρών της Λατινικής Αμερικής, της Αφρικής και πριν της Ασίας, είναι η οικονομική καθυστέρηση, που σαν συνέπεια, εκφράζεται και στην κοινωνική καθυστέρηση.(Ήδη για την Ασία δεν μπορεί να λέει κανείς το ίδιο, γιατί εκτός από την Ταϊλάνδη, τη Μαλαισία και ορισμένες άλλες χώρες, στις υπόλοιπες υπάρχει μια ανάπτυξη της επαναστατικής πάλης). Και όλη αυτή η καθυστέρηση, έχει στη συνέχεια σαν αποτέλεσμα την αδυναμία του συνδικαλιστικού κινήματος σ’ αυτές τις χώρες. Γιατί αυτή η καθυστέρηση, δημιουργεί μια ιδιαίτερη νοοτροπία στο συνδικαλιστή ηγέτη. Δεν αισθάνεται να στηρίζεται σ’ ένα κίνημα με στέρεη διάρθρωση και χωρίς να το καταλαβαίνει, αισθάνεται ότι εξαρτάται από τον παγκόσμιο συσχετισμό των δυνάμεων. Εξαρτάται απ’ αυτόν.
Δεν υπάρχει η βιομηχανική βάση, οι βιομηχανικοί εργάτες, το βάρος των βιομηχανικών εργατών, γενικά το βάρος του προλεταριάτου είναι μικρό και συγκριτικά έχουν μεγάλο βάρος οι φοιτητές και οι σπουδαστές. Συγχρόνως υπάρχει ένα στρώμα, που παρόλο που είναι μικρό, αντιπροσωπεύει μια εργατική αριστοκρατία, που κατά κάποιο τρόπο είναι ανώτερη από την εργατική αριστοκρατία άλλων χωρών. Και είναι αυτή που χρησιμεύει σαν σημείο στήριξης των μεγάλων αστικών στρωμάτων. Ακόμα και στο χώρο των συνδικάτων είναι το στήριγμα των μεγάλων αστικών στρωμάτων. Έχουν την αποστολή να συγκρατήσουν και να εμποδίσουν τους εργάτες ν’ αναπτύξουν τη δραστηριότητα, προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενιαίων συνδικάτων ανά βιομηχανικό κλάδο (βιομηχανικών συνδικάτων) και ενιαίων Εργατικών Κέντρων.
Η εργατική αριστοκρατία είναι πιο αντιδραστική απ’ ότι σ’ άλλα μέρη, γιατί είναι μικρή και οι πηγές απ’ όπου τροφοδοτείται είναι λίγες. Έτσι γίνεται το μέσο απ’ όπου διεισδύει η αστική τάξη, για να εμποδίσει την αναδιοργάνωση του εργατικού, του φοιτητικού και του σπουδαστικού κινήματος. Η αστική τάξη συνειδητά στηρίζεται σ’ αυτούς.
Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα υπάρχει μια μεγάλη πίεση από τη μεριά της μικροαστικής τάξης και αστικών τομέων, που αισθάνονται πνιγμένοι, μέσα στο τωρινό προτσές της οικονομίας της Ελλάδας. Αισθάνονται πνιγμένοι γιατί δεν βλέπουν να υπάρχει προοπτική ανάπτυξης και προσπαθούν ν’ αναπτυχθούν με κάθε αντάλλαγμα. Γι’ αυτό υπάρχουν αυτές οι εναλλαγές στα κόμματα της αστικής τάξης, που περνάνε από τις στυγνές δικτατορίες στη δημοκρατία, μετά ξανά στη δικτατορία κι ύστερα πάλι στη δημοκρατία και τώρα στην αποσύνθεσή τους. Δεν υπάρχουν μόνο αλλαγές στα κόμματα της αστικής τάξης, αλλά και αποσύνθεση. Το κόμμα του Κέντρου είναι το πιο καθαρό παράδειγμα: Περνάει από την αντιδραστική σφαίρα της ατομικής ιδιοκτησίας, από τους αντιδραστικούς τομείς της αστικής τάξης, στο να αναζητήσει πηγές σ’ ένα συνδυασμό, με μια οικονομία που δεν είναι αστική, καπιταλιστική. Αυτή είναι η αδυναμία του ελληνικού καπιταλισμού. Κι όταν συμβαίνει ένα τέτοιο προτσές, είναι γιατί υπάρχει και στο στρατό το ίδιο προτσές. Στον ίδιο το στρατό! Γι’ αυτό και στις προηγούμενες εκλογές κατέβηκαν σαν σοσιαλιστές υποψήφιοι κάπου 20 στρατιωτικοί.
Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΤΑΞΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ ΚΑΙ Η ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
Πρέπει να πάρουμε υπ’ όψη την κατάσταση της Ελλάδας και την εξάρτηση της Ελλάδας από το παγκόσμιο προτσές της οικονομίας. Οπωσδήποτε, όλες οι χώρες εξαρτώνται από το παγκόσμιο προτσές της οικονομίας. Εξαρτώνται από αυτό, ακόμα και οι χώρες που το καθορίζουν, ή που έχουν τη δύναμη να συγκεντρώσουν γύρω τους τον οικονομικό και κοινωνικό παγκόσμιο συσχετισμό των δυνάμεων και να τον καθορίζουν. Όπως για παράδειγμα οι μεγάλες καπιταλιστικές χώρες, οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Γαλλία, η Αγγλία και η Ιαπωνία και τα Εργατικά Κράτη. Αλλά η Ελλάδα δεν μπορεί να καθορίσει τίποτε. Προσπαθούν να βολευτούν, για ν’ αναπτύξουν τον καπιταλισμό στην Ελλάδα, τη στιγμή που δεν υπάρχει δυνατότητα για κάτι τέτοιο. Μπορούν ν’ αναπτύξουν τη δραστηριότητα ορισμένων καπιταλιστών, αλλά δεν μπορούν να επεκτείνουν τον καπιταλισμό στην Ελλάδα, μέσα στα καπιταλιστικά πλαίσια. Μπορούν να το κάνουν σε μικρές, απλές επιχειρήσεις, άλλα δεν μπορούν να το κάνουν σε μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις.
Γιατί ο καπιταλισμός κινείται από το άμεσο ανταγωνιστικό συμφέρον του κέρδους. Κι όταν ακόμα το κέρδος δεν έλθει άμεσα, το κάνει με προοπτική, ώστε στη συνέχεια το κέρδος να του έλθει όλο μαζί. Αλλά η Ελλάδα δεν έχει καμμιά προοπτική να συναγωνιστεί τις άλλες μεγάλες καπιταλιστικές χώρες, δημιουργώντας μια βιομηχανία μεγάλη ή μεσαία, ούτε καν μια εξορυκτική βιομηχανία.
Η ίδια η ναυτιλιακή βιομηχανία που διαθέτει, δεν έχει προοπτική. Δεν έχει εκμηδενιστεί ακόμα, αλλά δεν έχει προ- οπτική ανάπτυξης, γιατί όλη η εξέλιξη της τεχνολογίας, οδηγεί στην ανάγκη τα πλοία να είναι κάθε φορά μικρότερα και με μεγαλύτερη απόδοση και ικανότητα, με μεγαλύτερη ταχύτητα, με μικρότερες μηχανικές εγκαταστάσεις και με περισσότερες ατομικές εγκαταστάσεις. Είναι ολοφάνερο αυτό. Η ατομική ενέργεια απαιτεί μια μικρή εγκατάσταση και το υπόλοιπο πλοίο χρησιμεύει για να μεταφέρει π.χ. πετρέλαιο. Και η τάση των μεγάλων εφοπλιστών είναι να κάνουν αυτό. Δηλαδή πλοία που θα κινούνται με ατομική ενέργεια, όπως ήδη συμβαίνει στα πολεμικά πλοία. Αυτά τα πλοία θα στοιχίσουν πάρα πολύ και θα μπορούν να τα κάνουν μόνο οι μεγάλες καπιταλιστικές χώρες. Κι από την άλλη μεριά, η ελληνική ναυτιλιακή βιομηχανία, οφείλει ν αντιμετωπίσει το συναγωνισμό των ήδη διαρθρωμένων μεγάλων ναυπηγείων όλου του κόσμου, που ακόμα κι αυτά, βρίσκονται ήδη υπό αμφισβήτηση. Γιατί η ανάπτυξη του παγκόσμιου ενδοκαπιταλιστικού συναγωνισμού και η ανάπτυξη του συναγωνισμού και ιστορικού ανταγωνισμού ανάμεσα στον καπιταλισμό και τα Εργατικά Κράτη, θα σπρώξει τον καπιταλισμό στο να εξαφανίσει τα παλιά ναυπηγεία. Δεν σημαίνει ότι θα τα εξαφανίσει εξ ολοκλήρου. Θα τα διατηρήσει σαν ενδιάμεσα εξαρτήματα.
Η προοπτική του καπιταλισμού στην Ελλάδα είναι πολύ μικρή. Δεν μπορεί να επεκταθεί και να αναπτυχθεί, όπως ονειρεύεται ο Καραμανλής. Ο Καραμανλής, στ’ όνομα της τοπικής αστικής τάξης, στηρίζεται στον παγκόσμιο ανταγωνισμό ανάμεσα στους καπιταλιστές, αλλά και ανάμεσα στον καπιταλισμό και τα Εργατικά Κράτη. Προσπαθεί να επωφεληθεί από τη σύγκρουση της Γαλλίας, της Γερμανίας και εν μέρει της Αγγλίας, με τις ΗΠΑ. Από αστική άποψη δεν είναι άσχημο να προσπαθεί να βγάλει οφέλη από την ενδοκαπιταλιστική διαμάχη.
Στο φοιτητικό και μαθητικό κίνημα δεν συζητιέται όλο αυτό και πρέπει να συζητηθεί. Πού πάμε, από που ερχόμαστε και στο μεταξύ τί κάνουμε; Το πανεπιστήμιο είναι αυτή τη στιγμή ανύπαρκτο μέσα στο πολιτικό προτσές, τη στιγμή που υπάρχει παράδοση σ’ αυτό, όσο αφορά την πολιτική επέμβαση, με μεγάλα κινήματα και κινητοποιήσεις. Τώρα δε κάνει τίποτε. Αυτό σημαίνει ότι αυτή η κατάσταση, δεν είναι μια συνέπεια της καθυστέρησης, του ατομισμού ή της απομόνωσης των φοιτητών, αλλά του ότι δεν υπάρχει πολιτική ηγεσία. Κομμουνιστές και σοσιαλιστές δεν έχουν ούτε μια ιδέα πάνω στο τί πρέπει να γίνει. Διαβάζοντας τις εφημερίδες των κομμουνιστών ή των σοσιαλιστών, βγάζει κανείς το συμπέρασμα ότι και τα δύο Κομμουνιστικά Κόμματα και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, ζουν την πολιτική της μέρας, της σημερινής και της αυριανής. Δηλαδή δεν έχουν μέθοδο ανάλυσης και πρόβλεψης και κατά συνέπεια δεν μπορούν να οργανώσουν. Και είναι σ’ αυτή τη φάση, που περισσότερο από κάθε άλλη, τα γεγονότα είναι πολύ βαθιά και με με- γάλο βεληνεκές.
Η Ιταλία είναι ένα παράδειγμα, όπως και το Αφγανιστάν, που έδειξε ξεκάθαρα και ολοφάνερα την αδυναμία του καπιταλιστικού συστήματος. Οι αμερικάνοι εξαπολύθηκαν για να χτυπήσουν τη Σοβιετική Ένωση, αλλά τελικά έμειναν ξυπόλυτοι και αυτοί που δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν ήταν οι αμερικάνοι κι όχι η Σοβιετική Ένωση. Αυτό σημαίνει ότι η προσπάθεια του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού να χρησιμοποιήσει το Αφγανιστάν ενάντια στη Σοβιετική Ένωση χρεοκόπησε. Η προσπάθεια των αμερικάνων ήταν και είναι να πάρουν σαν δικαιολογία το Αφγανιστάν, για ν’ αναπτύξουν μια στρατιωτική διάρθρωση στις σχέσεις με τις άλ- λες καπιταλιστικές χώρες, υποταγμένη στους αμερικάνους, για να βρουν την κατάλληλη στιγμή που θα επιτεθούν στη Σοβιετική Ένωση. Αυτή είναι η πολιτική των αμερικάνων. Αυτό θέλησαν να κάνουν και με το Αφγανιστάν και χρεοκόπησαν. Οποιοδήποτε κι αν είναι το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ, αυ- τή η προσπάθεια χρεοκόπησε.
Η γαλλική, η γερμανική, η ιαπωνική αστική τάξη βλέπουν ότι ο πόλεμος θα είναι γι’ αυτές το τέλος τους. Βλέπουν ότι σ’ έναν πόλεμο θα εξαφανιστούν και γι’ αυτό αντιστέκονται. Συγχρόνως έχει χρεοκοπήσει εν μέρει η πολιτική με τους κινέζους. Οι αλλαγές στους κινέζους είναι αρκετά σημαντικές. Δια- τηρώντας την κριτική τους στον «ηγεμονισμό» και στην «υπερδύναμη» της Σοβιετικής Ένωσης, τους τελευταίους μήνες, είναι οι αμερικάνοι αυτοί που δέχονται τις περισσότερες καταγγελίες, κατηγορίες, κριτικές και απειλές, από τη μεριά των κινέζων και όχι η Σοβιετική Ένωση. Υπάρχουν επίσης σχόλια στη «Μοντ», που προβλέπουν μια αξιοσημείωτη αλλαγή των κινέζων, σε σχέση με τη Σοβιετική Ένωση. Προβλέπουν ότι θα ξαναεμφανιστούν οι «4 ληστές» (χήρα του Μάο, Λιν Πιάο, κτλ) και ότι θα απορροφήσουν και τους υπόλοιπους, ότι ο Τενγκ Χσιάο Πιγκ θα φύγει από τη μέση και ότι θ’ αλλάξει το πρόγραμμα της εξωτερικής πολιτικής των κινέζων και από μια πολιτική συμμαχίας με το καπιταλιστικό σύστημα και τους γιάνκηδες ενάντια στα Εργατικά Κράτη, θα περάσουν σε μία πολιτική ενάντια στους γιάνκηδες. Γι’ αυτό εμείς επιμείναμε πάντα πάνω στο ότι η Κίνα παραμένει ένα Εργατικό Κράτος, έστω κι αν αυτή τη στιγμή διευθύνεται από μία αντεπαναστατική κλίκα. Κι αυ- τή που θα εξαφανιστεί είναι η κλίκα και όχι το Εργατικό Κράτος.
Υπάρχει λοιπόν αυτή η κατάσταση που είναι ένα παγκόσμιο προτσές. Την ίδια στιγμή υπάρχει η κρίση του παγκόσμιου καπιταλισμού, αυτή που εκφράζεται με πολύ συγκεντρωμένη μορφή, στη διαμάχη-και μάλιστα πολύ οξυμένη- ανάμεσα στις καπιταλιστικές χώρες και στην τάση που υπάρχει σε ορισμένες καπιταλιστικές χώρες να συμμαχήσουν με τα Εργατικά Κράτη, στην προσπάθειά τους ν’ αμυνθούν απέναντι στους γιάνκηδες.
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΚΡΙΣΗ ΑΝΟΔΟΥ ΣΤΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ
Αλλά μαζί μ’ αυτή την κρίση του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, υπάρχει η κρίση στα Κομμουνιστικά Κόμματα, που τα κάνει ασταθή. Θυμηθείτε ότι το Γαλλικό, το Ιταλικό και το Ισπανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, έκαναν κοινές συνεδριάσεις, στις οποίες συνομίλησαν ο Μαρσαί με τον Μπερλίνγκουερ, ο Καρίγιο με τον Μπερλίνγκουερ και ο Μαρσαί με τον Καρίγιο. Δηλαδή, προσπαθούν να καταλάβουν τί συμβαίνει. Κανένας απ’ αυτούς δεν έχει μια σταθερή πολιτική. Κανένας απ’ αυτούς δεν έχει μια θέση που να την κρατάει μια βδομάδα. Αλλάζουν συνεχώς. Κι αυτή η κρίση των Κομμουνιστικών Κομμάτων δεν έχει ηγεσία. Πα- ρόλο που είναι μια Κρίση Ανόδου, είναι μια κρίση χωρίς ηγεσία και οφείλεται στο ότι πρέπει ν’ αντιμετωπίσουν νέες συνθήκες που πριν δεν υπήρχαν, νέες καταστάσεις που δεν έχουν προβλέψει και κατά συνέπεια δεν ξέρουν τί να κάνουν. Την ίδια στιγμή υπάρχει μια αποχώρηση νέων από τα Κομμουνιστικά Κόμματα και μια αύξηση των κινημάτων που δέχονται τους νέους, όπως είναι οι οικολόγοι. Και στο συνδικαλιστικό κίνημα υπάρχει ένα ανάλογο φαινόμενο, γιατί και κει κάνουν την εμφάνισή τους αυτόνομοι κάθε είδους, που έχουν συγχρόνως και κάποια πολιτική αντιπροσώπευση. Ξεπετάγονται αυτόνομοι κάθε είδους, έστω κι αν ακόμα είναι αυτόνομοι του φεγγαριού.
Αυτή η κρίση των Κομμουνιστικών Κομμάτων είναι μια Κρίση Ανόδου, για- τί δεν είναι μια κρίση που τείνει να τα εξαφανίσει σαν κόμματα, αλλά προ- έρχεται από το γεγονός ότι οφείλουν ν’ αντιμετωπίσουν την ανάγκη να πά- ρουν αντικαπιταλιστικές θέσεις και δεν έχουν προετοιμασμένο το κόμμα για κάτι τέτοιο. Από εδώ προέρχεται όλη η συζήτηση που υπάρχει στην Ιταλία, στην Ελλάδα, στην Ισπανία.
Το Εκλογικό Μανιφέστο που βγάλαμε για την Ιταλία, είναι ένα παράδειγμα του προσανατολισμού με τον όποιο θα επέμβουμε σ’ αυτή τη συζήτηση. Το Ισπανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, επίσημα, είναι ενάντια στη σοβιετική επέμβαση στο Αφγανιστάν, αλλά είναι πιο ήπιοι, πολύ πιο ήπιοι από τους Ιταλούς. Δεν υπάρχει η μανία που υπάρχει στους Ιταλούς, που λένε: «Να καταδικαστούν, να φύγουν οι σοβιετικοί». Και η απόφαση των συνδικάτων της Ισπανίας λέει απλώς: «Είμαστε ενάντια στη σοβιετική επέμβαση στο Αφγανιστάν» και τίποτε άλλο. Η κρίση ανόδου των Κομμουνιστικών Κομμάτων μας επιτρέπει να επέμβουμε και πολύ καλά. Το ίδιο και στην Ελλάδα. Υπάρχει κρίση ανόδου στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Τα Κομμουνιστικά Κόμματα δεν προβλέπουν τίποτε απ’ όλα αυτά. Και όταν οφείλουν να ερμηνεύσουν τα κινήματα πάλης του κόσμου ή της ίδιας τους της βάσης, λένε: «ανέλπιστα κινήματα, κινήματα που δεν περιμέναμε, κανένας δεν ξέρει τί θα συμβεί». Είναι ένας τρόπος για να αποφύγουν την επιχειρηματολογία, ένας τρόπος που ανήκει στον περασμένα.
Στην Ελλάδα συμβαίνει το ίδιο και πρέπει να επέμβουμε. Υπάρχει κρίση ανόδου στο Κομμουνιστικό Κόμμα, δη- λαδή οφείλει ν’ αντιμετωπίσει ένα προτσές ανόδου της ταξικής πάλης και δεν έχει πολιτική, δεν έχει μέθοδο ανάλυσης, ερμηνείας, δεν έχει κόμμα, δεν έχει τίποτα. Είναι μια υπέροχη κατάσταση για να επέμβουμε σ’ αυτό το ταξικό προτσές.
Η κρίση στην Ελλάδα δεν είναι η ίδια με τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά δεν είναι κι έξω από τον κόσμο. Δέχεται τις επιρροές της παγκόσμιας ταξικής πάλης με τη μορφή του προγράμματος. Όχι ακόμα με τη μορφή της πολιτικής, των συμμαχιών και της ταχτικής, αλλά του προγράμματος: Κρατικοποίηση, προγραμματισμός. Αυτό θα γίνει πολύ, πάρα πολύ σύντομα. Η επιρροή δεν έρχεται από τα Κομμουνιστικά Κόμματα, από τους υποψήφιους από τον τύπο των υποψηφίων.
Τα Κομμουνιστικά Κόμματα εμφανίζονται χωρίς πολιτική απέναντι σ’ αυτό το προτσές. Δεν ξέρουν τί να πούνε. Δεν έχουν ιδέες, δεν δίνουν αρχές, δεν κάνουν προτάσεις, δεν έχουν πρόγραμμα για ν’ ανταποκριθούν στο προτσές, στο ότι πρέπει να αναπτυχθεί οικονομικά η Ελλάδα για να βγει από την καθυστέρηση. Δεν έχουν πρόγραμμα. Ζητάνε από την κυβέρνηση να κάνει αυτό ή το άλλο. Και στα συνδικάτα καθώς και στις αγροτικές οργανώσεις δεν επεμβαίνουν, ενώ οι αγρότες από τη δική τους μεριά κινητοποιούνται. Έτσι, σ’ αυτό το προτσές της κρίσης ανόδου του Κομμουνιστικού Κόμματος, σημαίνει ότι η κομμουνιστική βάση θέλει ν’ ακούσει, να συζητήσει, να επέμβει, να συμμετέχει και δεν έχει ηγεσία. Θέλει όμως να μείνει κομμουνιστική. Γι’ αυτό το Κομμουνιστικό Κόμμα θ’ αυξήσει τη δύναμή του, παρ’ όλες τις «βαρβαρότητες» που κάνει. Έχει περιθώρια ν’ αυξηθεί, γιατί ό,τι λέει βρίσκεται πιο αριστερά απ’ όλους τους άλλους. Αλλά δεν υπάρχουν συζητήσεις. Π.χ ο φοιτητικός χώρος ζει μακριά απ’ αυτό το προτσές. Όπως έχουμε πει, έχουμε γράψει και έχουμε προτείνει από πριν, πρέπει να κάνουμε εκκλήσεις στους φοιτητές να επέμβουν, με ένα πρόγραμμα για να βγει η Ελλάδα από την καθυστέρηση. Αλλά η κρίση του Κομμουνιστικού Κόμματος δεν είναι η κρίση ενός Κομμουνιστικού Κόμματος. Είναι η κρίση των κομμουνιστικών κινημάτων των καπιταλιστικών χωρών, που βρίσκονται κοντά στη χρεωκοπία της πολιτικής της συμφιλίωσης με το καπιταλιστικό σύστημα και δεν έχουν πολιτική για ν’ αντιμετωπίσουν το καπιταλιστικό σύστημα. Είναι υπέροχες οι συνθήκες για να επέμβουμε. Χωρίς να επιτεθούμε, χωρίς να υποτιμούμε κανέναν. Πρέπει να πάρουμε σαν παράδειγμα το Πρωτομαγιάτικο Μανιφέστο και το Εκλογικό Μανιφέστο μας της Ιταλίας. Πρέπει να απευθυνθούμε σ’ αυτό το προτσές. Πρέπει να επέμβουμε πάνω στο πώς και στο τί πρέπει να γίνει και πάνω στο γιατί πρέπει να γίνει. Πρέπει πάντα να εξηγούμε. Να δημοσιεύουμε και να εξηγούμε.
Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΙΩΝ
Μπορεί να υπάρξει ανάγκη για μια συμμαχία με την αστική τάξη. Μια συμμαχία πάνω σε συγκεκριμένα γεγονότα. Όχι μια συμμαχία γενική, αλλά πάνω σε συγκεκριμένα γεγονότα. Ακόμα και μια εκλογική συμμαχία. Αν το εργατικά κίνημα είναι ώριμο, δεν κάνει συμμαχίες με την αστική τάξη. Αλλά αν σε αποφασιστικές στιγμές δεν έχουμε τις αναγκαίες δυνάμεις, κάνουμε συμμαχίες. Για να κάνουμε όμως τέτοιες συμμαχίες , πρέπει προηγουμένως να προ- ετοιμάσουμε τις μάζες, το κόμμα, τα συνδικάτα για να τους εξηγούμε κάθε φορά το νόημα της κάθε συμμαχίας και ότι στην εξέλιξη αυτής της συμμαχίας, κάποτε δίνουμε ένα χτύπημα, βγαίνουμε από τη συμμαχία και προχωράμε μόνοι μας. Η συμμαχία είναι ένα μέσο, μια ταχτική και όχι μία αρχή. Ο Τρότσκι έλεγε ότι θα έκανε συμμαχία ακόμα και με το διάβολο αν τον συνέφερε. Δηλαδή με οποιονδήποτε. Αλλά για να κάνουμε μια συμμαχία και να μην διατρέξουμε τον κίνδυνο να απορροφηθούμε απ’ αυτή τη συμμαχία, πρέπει να είναι προετοιμασμένο το κόμμα. Τόσο εμείς, όσο και το Κομμουνιστικό Κόμμα και τα συνδικάτα. Και η αστική τάξη μπορεί να κάνει συμμαχία, γιατί βλέπει ότι δεν υπάρχουν συνδικάτα. Είναι πολύ αδύναμα τα συνδικάτα. Ακόμα και τα αγροτικά συνδικάτα είναι πολύ αδύναμα.
Οπότε πρέπει να δούμε ότι η κρίση που υπάρχει στην Ελλάδα, είναι η ίδια που υπάρχει στην Ιταλία. Μπορεί σε ορισμένες όψεις να είναι πιο ήπια, μικρότερη, αλλά είναι ο ίδιος τύπος κρίσης. Ο καπιταλισμός έχει ανάγκη τη δικτατορία, τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα. Πού όμως θα την κάνει και πώς, τη στιγμή που οι μάζες του κόσμου, όλη μέρα, έχουν μπροστά στα μάτια τους τα Εργατικά Κράτη; Μη μπορώντας λοιπόν να κάνει τη δικτατορία, αποσυντίθεται. Παράδειγμα ο Μαύρος και επίσης ο ίδιος ο Καραμανλής και ο Ζισκάρ Ντ’ Εσταίν. Δεν είναι μια αποσύνθεση που τους οδηγεί στο εργατικό στρατόπεδο. Είναι η αποσύνθεση του καπιταλιστικού Ενιαίου Μετώπου ενάντια στα Εργατικά Κράτη, που είναι η κύρια πολιτική του καπιταλισμού: το παγκόσμιο Ενιαίο Μέτωπο των καπιταλιστών, ενάντια στα Εργατικά Κράτη. Η ασιγουριά τους, τους οδηγεί στις εσωτερικές διαφορές. Στις διαφορές της Γαλλίας και της Γερμανίας με τους αμερκάνους. Ακόμα και η Ιαπωνία, που κατά το 70% εξαρτάται από τούς αμερικάνους έχει διαφορές μαζί τους.
Πρέπει λοιπόν να λάβουμε υπ’ όψη μας, αυτή τη φάση με ένα πρόγραμμα γι’ αυτή τη φάση και στα κάθε είδους συνδικάτα, εργατικά, αγροτικά, φοιτητικά, υπαλληλικά, τραπεζικά, των καθηγητών. Δεν πρέπει να κάνουμε μια καταγραφή των γεγονότων, των πιθανών γεγονότων, αλλά ένα πρόγραμμα για τα πιθανά γεγονότα και μείς οι ίδιοι να τα κάνουμε πιθανά.
Στην Ελλάδα, το να βγει η χώρα από την καθυστέρηση, σημαίνει επίσης να βγει το συνδικαλιστικό κίνημα από την καθυστέρηση. Το συνδικαλιστικό κίνη- μα είναι πάρα πολύ καθυστερημένο και οπισθοδρομικό. Καθυστερημένο όσον αφορά την ανάπτυξη της δραστηριότητας και οπισθοδρομικό όσον αφορά τους στόχους. Αυτό πρέπει να γίνει ξεκάθαρο, γιατί είναι αναγκαιότητες που πρέπει να γίνουν, χωρίς να περιμένουμε ότι προπαγανδίζοντάς το θα τύχει αμέσως αποδοχής.
Η αστική τάξη, δια μέσου του Καραμανλή, προσπαθεί να διαρθρώσει τον ελληνικό καπιταλισμό και να κάνει ένα κέντρο εσωτερικής συζήτησης, για να μην μπαίνει σε κίνδυνο η εσωτερική τους ενότητα και καθώς οφείλουν να εξαρτηθούν από τα Εργατικά Κράτη - και θ’ αναζητήσουν να εξαρτηθούν ακόμα περισσότερο γιατί δεν έχουν άλλη διέξοδο-, θέλουν να δημιουργήσουν έναν αστικό μηχανισμό, για να μην μπορέσουν να επωφεληθούν οι Κομμουνιστές απ’ αυτό. Αυτό είναι το βάθος της πολιτικής του Καραμανλή και των διάφορων Ντ’ Εσταίν.
Το παγκόσμιο προτσές, επιδράει πάνω στα Κομμουνιστικά Κόμματα, αδυνατίζει τις αστικές τάξεις και αδυνατίζει επίσης τις ηγεσίες Κομμουνιστικών Κομμάτων. Η κρίση των Κομμουνιστικών Κομμάτων και η στάση μας απέναντι σ’ αυτή, βρίσκεται στο Εκλογικό Μανιφέστο της Ιταλίας, στο Πρωτομαγιάτικο Μανιφέστο και σ’ όλα όσα κάνουμε. Και στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας θα οξυνθεί η κρίση, γιατί δεν ξέρει τί να κάνει. Η φάση όπου περισυνέλλεγε την ωρίμανση των μαζών, που ήταν προϊόν της παγκόσμιας επιρροής του προτσές της ταξικής πάλης κι όχι ένα τοπικό προϊόν, έφτασε σ’ ένα όριο. Οι μάζες θα ξεπεράσουν τις ηγεσίες τους, θα τις ξεπεράσουν και μάλιστα πολύ σύντομα. Οι διαγραφέντες 400,είναι ένα σύμπτωμα, ή μάλλον ήδη ένα μέτρο κι όχι απλώς ένα σύμπτωμα, που δείχνει ότι υπάρχει κάθε είδους εσωτερική αντιπολίτευση. Και θα γίνει ένα ξεκαθάρισμα. Στη Δυτική Γερμανία,28 μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος παραιτήθηκαν και από αυτά τα 3 ήταν μέλη της Κεντρικής Επιτροπής. Αυτό θα γίνει και στην Ελλάδα. Και μόνο το γεγονός ότι υπάρχει «εσωτερικό» και «εξωτερικό», (δεν είναι ούτε εσωτερικό ούτε εξωτερικό και τα δύο είναι Κομμουνιστικά Κόμματα), δείχνει ήδη ότι θα υπάρξει μια διαλογή και ορισμένοι θα την κοπανίσουν. Και τα ντοκουμέντα, οι εργασίες, τα άρθρα που υπάρχουν δεν είναι συνεπή, δεν εξηγούν, δεν διδάσκουν. Είναι άρθρα που έχουν σκοπό να επωφεληθούν από την ανικανότητα του ελληνικού καπιταλισμού και τίποτε άλλο. Δεν δίνουν ιδέες. Και αυτό που χρειάζεται είναι ιδέες, πρόγραμμα, πολιτική, για τούς εργάτες, για τούς αγρότες, για τούς φοιτητές.
Το προτσές που ξετυλίγεται στον κόσμο και στην Ελλάδα, χαρακτηρίζεται από τη χωρίς διέξοδο κρίση του καπιταλισμού, που πέφτει σε μια θανάσιμη αγωνία. Ένα κέντρο είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Το Αφγανιστάν άλλα και οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Παίρνουν ένα μέτρο (με την αποχή μεγάλων καπιταλιστικών χωρών) για να χτυπήσουν το Εργατικό Κράτος και οι μάζες του κόσμου βλέπουν ότι το πρώτο καθήκον του ιμπεριαλισμού είναι να κάνει τον πόλεμο και να εξαφανίσει τη Σοβιετική Ένωση κι όχι να μην πάει στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οπότε βλέπουν ότι ό ιμπεριαλισμός δεν μπορεί να εξαφανίσει τη Σοβιετική Ένωση. Κι αυτό είναι ένα μέτρο της αδυναμίας του καπιταλιστικού συστήματος.
Ο ιμπεριαλισμός κατηγορεί τη Σοβιετική Ένωση ότι εισέβαλε στο Αφγανιστάν. Οι μάζες του κόσμου και της Ελλάδας το βλέπουν αυτό, βλέπουν ότι αδύναμος είναι ο ιμπεριαλισμός και όχι η Σοβιετική Ένωση. Βλέπουν τη Σοβιετική Ένωση όχι μόνο να μιλάει για δημοκρατία, για ελευθερία, αλλά συγχρόνως να επεμβαίνει στο Αφγανιστάν και να το αναπτύσσει. Αντίθετα οι γιάνκηδες, που τώρα προσπαθούν να πλησιάσουν τον περσικό κόλπο, οφείλουν να δώσουν εξηγήσεις γι’ αυτό και να δικαιολογηθούν, γιατί ακόμα και οι κορυφές της αραβικής αστικής τάξης φοβούνται. Φοβούνται τον αντίχτυπο που θα έχει κάτι τέτοιο μέσα στον ίδιο τον αραβικό κόσμο, όπως επίσης φοβούνται και την επέμβαση των Σοβιετικών. Και επίσης γιατί διάφορες αραβικές χώρες είναι ήδη Σοβιετικές, όπως η Νότια Υεμένη κύρια και τα 50 εκατομμύρια άραβες που υπάρχουν στη Σοβιετική Ένωση και που είναι Σοβιετικοί και όχι άραβες.
Ο ιμπεριαλισμός, μ’ όλη την καμπάνια του για το Αφγανιστάν, δεν κατόρθωσε να κερδίσει και να παρουσιάσει ούτε ένα Σοβιετικό άραβα, που να υποστηρίζει το Ισλάμ, τον Μωάμεθ κλπ. Είναι όλοι Σοβιετικοί.
Τα Κομμουνιστικά Κόμματα αγνοούν αυτό το προτσές. Αλλά συγχρόνως δέχονται την υποστήριξη αυτού του προτσές, όμως δεν μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν. Και στην Ελλάδα, αυτό που κάνουν είναι να προσπαθήσουν να επωφεληθούν εκλογικά και κοινοβουλευτικά, από την κρίση του καπιταλισμού. Έτσι μειώνουν τις τεράστιες δυνατότητες να επέμβουν στην κρίση του καπιταλιστικού συστήματος.
Επίσης τα γεγονότα στην Ιταλία, αυτές οι δημοτικές εκλογές, θα είναι μια πανίσχυρη ώθηση της ταξικής πάλης σε όλη την Ευρώπη. Έστω κι αν δε το κατανοούν οι Ιταλοί Κομμουνιστές. Θα επηρεάσουν την πάλη σε όλη την Ευρώπη. Όχι την πάλη, όπως λένε αυ- τοί, για ένα συμφιλιωτικό πρόγραμμα. Δεν υπάρχει χώρος για ένα συμφιλιωτικό πρόγραμμα. Η κρίση στην Ιταλία δείχνει ξεκάθαρα και καθοριστικά, ότι η αστική τάξη δεν μπορεί να κάνει την παραμικρή παραχώρηση. Γιατί δεν έχει. Και συγχρόνως της αναποδογυρίζεται όλο το οικοδόμημα που έφτιαξε με τις πιο βρωμερές και βαθιές απάτες, που για να τις μετρήσουμε, φτάνει να δούμε ότι ο γιος του Ντονάτ Κατίν κατηγορείται σαν δολοφόνος του Μόρο. Και είναι έτσι. Αυτή την καταγωγή έχουν οι δολοφόνοι του Μόρο. Τον Μόρο τον δολοφόνησαν για να τον εμποδίσουν να κάνει τη συμμαχία με τους Κομμουνιστές και γιατί είχε μαζί του την πλειοψηφία του Κόμματος γι’ αυτό. Είναι αυτή η πλειοψηφία, που σήμερα αποφασίζει ν’ αναζητήσει τους δολοφόνους του Μόρο. Είναι ο μηχανισμός του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος. Η αύξηση του Κομμουνιστικού Κόμμα- τος είναι υποκείμενη σε ανεβοκατεβάσματα, από την ίδια την πολιτική του και από την ανάπτυξη της πάλης μέσα στην Χριστιανοδημοκρατία.
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ,
31/5/1980